खुरः
संस्कृतम्
[सम्पाद्यताम्]- खुरः, निघृष्वः, शफः।
लिङ्ग
[सम्पाद्यताम्]| एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् | |
|---|---|---|---|
| प्रथमा विभक्तिः | खुरः | खुरौ | खुराः |
| सम्बोधनप्रथमा | खुर | खुरौ | खुराः |
| द्वितीया विभक्तिः | खुरम् | खुरौ | खुरान् |
| तृतीया विभक्तिः | खुरेन | खुराभ्याम् | खुरैः |
| चतुर्थी विभक्तिः | खुराय | खुराभ्याम् | खुरेभ्यः |
| पञ्चमी विभक्तिः | खुरात् | खुराभ्याम् | खुरेभ्यः |
| षष्ठी विभक्तिः | खुरस्य | खुरयोः | खुरानाम् |
| सप्तमी विभक्तिः | खुरे | खुरयोः | खुरेषु |
नाम
[सम्पाद्यताम्]- खुरः नाम शफः। धॆनुवाज्यजमहिषादि कॆषम्चन पशूनाम् पादस्याध: दृष्टम् रूपविशॆषम्।
अनुवादाः
[सम्पाद्यताम्]अमरकोषम्-१-८-५०
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
खुरः, पुं, (खुर छेदने + कः । यद्वा “ऋज्रेन्द्राग्र- वज्रेति ।” उणां । २ । २८ । इति रन् गुणा- भावोऽन्त्यलोपश्च ।) शफम् । गवादीनां पादा- ग्रम् । (यथा, मनुः । ४ । ६७ । “न भिन्नशृङ्गाक्षिखुरैर्न वालधिविरूपितैः ॥”) कोलदलम् । नखीनामगन्धद्रव्यम् । इति मेदिनी ॥ छेदनवस्तु । नापितस्य खुरः । इति शब्दरत्ना- वली ॥ खट्वादीनां पादुकम् । इति धरणी ॥ खुरा इति भाषा ॥
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
खुरः [khurḥ], [खुर्-क]
A hoof; रजःकणैः खुरोद्धूतैः R.1.85, 2.2; Ms.4.67.
A kind of perfume.
A razor.
The foot of a bed-stead. -Comp. -आघातः, -क्षेपः a kick. -णस्, -णस a. flat-nosed. -त्राणम् a horse-shoe.-पदवी a horse's foot-marks. -प्रः an arrow with a semi-circular head; see क्षुरप्र. -न्यासः prints of hoof; तस्याः खुरन्यासपवित्रपांसुम् R.2.2.