हविर्धान

विकिशब्दकोशः तः


यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]

Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


हविर्धान/ हविर्--धान m. N. of the author of RV. x , 11-15 Anukr.

हविर्धान/ हविर्--धान m. of a son of अन्तर्-धान(See. हविर्-धामन्) BhP.

हविर्धान/ हविर्--धान n. " oblation-receptacle " , the vehicle in which the सोमplants are conveyed to be pressed (generally in du. ) AV. VS. S3Br.

हविर्धान/ हविर्--धान n. a shed for the सोमvehicles ib. Ka1tyS3r.

हविर्धान/ हविर्--धान n. a place of sacrifice MBh. Hariv.

हविर्धान/ हविर्--धान n. the earth (as the depository of -obloblation) AV.

हविर्धान/ हविर्--धान n. ( ए) , du , (with प्रजापतेः)N. of two सामन्s A1rshBr.

Purana index[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


(II)--a son of विजिताश्व and नभस्वती. His queen was हविर्धानी who was the mother of बर्हिषद् and five other sons; फलकम्:F1:  भा. IV. २४. 5 and 8.फलकम्:/F attained heaven by tapas; फलकम्:F2:  Br. II. ३०. ४०.फलकम्:/F a राजऋषि and a tapassiddha. फलकम्:F3:  वा. ५७. १२२.फलकम्:/F
(II)--a son of अन्तर्धान and शिखण्डिनि; wife, आग्नेयी-Dhis2an2a1; had six sons. Br. II ३७. २३-4; वा. ६३. २२, २३; Vi. I. १४. 1-2.
(III)--a son of पृथु married धिषणा and got a number of sons; attained heaven by tapas. M. 4. ४५; १४३. ३९. [page३-758+ २३]

Purana Encyclopedia[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


HAVIRDHĀNA : A grandson of emperor Pṛthu, who had two sons called Antardhāna and Vādi and to Antardhāna was born a son called Havirdhāna by Śikhaṇḍinī, and they had six sons called Prācīnabarhis, Śukra, Gaya, Kṛṣṇa, Vraja and Ajina. (Viṣṇu Purāṇa, Part 1, Chapter 14).


_______________________________
*19th word in left half of page 311 (+offset) in original book.

Vedic Rituals Hindi[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


हविर्धान न.
(हविः धीयतेऽनेनास्मिन् वा, हविस् + धा + ल्युट्) दो गाड़ियों (शकटों) का नाम, जिन पर सवन दिन के पूर्व दिन सोम की टहनियों के रूप में ‘हविस्’ रखा जाता है। गाड़ियां महावेदि में ‘पृष्ठ्या’ रेखा से एक अरत्नि की दूरी पर पास-पास स्थापित कर दी जाती हैं, एक इसके उत्तर और दूसरी दक्षिण। दक्षिण वाली दूसरे वाली ह 420 से बड़ी होती है और इसके दण्ड पूर्वाभिमुख होते हैं। ये ‘वारण’ काष्ठ से निर्मित होती हैं, का.श्रौ.सू. 1.3.36 भाष्य एवं 8.3.21-22 भाष्य। ये चटाइयों से ढक दी जाती है। -

"https://sa.wiktionary.org/w/index.php?title=हविर्धान&oldid=481124" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्