अनूचान
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचानः, पुं, (अनु + ब्रु + लिट् तस्य कानच् ।) साङ्गवेदविचक्षणः । शिक्षादिषडङ्गसहितवेद- वेत्ता । इत्यमरः ॥ (“इदमूचुरनूचानाः प्रीतिकण्टकितत्वचः” । इति कुमारसम्भवे । “ऋषयश्चक्रिरे धर्म्मं योऽनूचानः स नो महान्” । इति मनुः ।)
अनूचानः, त्रि, (अनु + वच् + लिट् तस्य कानच् । वेदस्यानुवचनं कृतवान्, उपेयिवानित्यादिना साधु ।) विनीतः । सविनयः । इति मेदिनी ॥ (साङ्गवेदविचक्षणः । “अनूचानो विनीते स्यात् साङ्गवेदविचक्षणेः” । इति मेदिनी ॥ शिक्षाकल्पादिषडङ्गसहितवेदाध्ययनकारी, यथा, “इदमूचुरनूचानाः प्रीतिकण्ठकितत्वचः” । इति कुमारसम्भवे । “ऋषयश्चक्रिरे धर्म्मं योऽनूचानः स नो महान्” । इति मनुः) ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचान पुं।
साङ्गवेदाध्येता
समानार्थक:अनूचान
2।7।10।1।1
अनूचानः प्रवचने साङ्गेऽधीती गुरोस्तु यः। लब्धानुज्ञः समावृत्तः सुत्वा त्वभिषवे कृते॥
पदार्थ-विभागः : वृत्तिः, द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचान¦ पु॰ अनु + वच--कान नि॰। शिक्षादिषडङ्गसहित-वेदाध्ययनकारिणि, वेदार्थानुवचनसमर्थे च।
“इदमूचुरनु-चानाः प्रीतिकण्टकितत्वच” इति कुमा॰
“सह द्वादशवर्षउपेत्य चतुर्विंशतिवर्षः सर्व्वान् वेदानधीत्य महामना अनू-चानमानी स्तब्ध एयाय” छा॰ उप॰।
“बालाकिर्हानू-चानमना आसेति” छा॰ उ॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचान¦ mfn. (-नः-ना-नं) Well-behaved. m. (-नः) A learned Brahman; one versed in the Ve4das and Ve4da4ngas. E. अनू, and वच to speak; the form is irregular.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचान [anūcāna], a. or -नः [अनुवच्-कानच् निपातः P.III.2.19; वेदस्य अनुवचनं कृतवान् अनूचानः Sk.]
One devoted to study, learned; especially one wellversed in the Vedas with their Aṅgas so as to be able to repeat, read and teach them; यो$नूचानः स नो महान् Mb.9.51.5; Ms.2.154;5. 82; Y.3.24; इदमूचुरनूचानाः Ku.6.15. दृप्तबालाकिर्हानूचानो गार्ग्य आस Bṛi. Up.2.1.1.
Modest, unassuming; humble, well-behaved.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचान/ अनू mfn. one so well versed in the वेदs and वेदाङ्गs as to be able to repeat them
अनूचान/ अनू mfn. one who repeats his lesson after his master
अनूचान/ अनू mfn. devoted to learning
अनूचान/ अनू mfn. well-behaved( उच्).
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनूचान पु.
वह ऋत्विज् जो वैदिक अध्ययन एवं पाठ की परम्परा का अनुसरण करता है, अर्थात् विद्वान्, भा.श्रौ.सू. 1०.1.1; ‘मार्गाद् अनुपेत’, भा.परि. 133 (चि.भा.से.)।