आविक
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आविकः, पु, (अविना मेषलोम्ना कृतम् इति अवि + ठक् ।) कम्वलं । इति हलायुधः ॥ (त्रि, मेष- लोम्ना निर्म्मितं, । २ । ४१ “वसोरन्नानुपूर्ब्येण शाणक्षौमाविकानि च” । भेडीदुग्धं । यथा वैद्यके, -- “आविकं लवणं स्वादु स्निग्धोष्णं चाश्मरीप्रणुत् । अहृद्यं तर्पणं केश्यं शुक्रपित्तकफप्रदम् ॥ गुरु कासेऽनिलोद्भूते केवले चानिले वरम्” । इति ।)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आविक¦ स॰ अविना तल्लोम्ना निर्म्मितं ठक्।
१ कम्बले।
“सर्वञ्च तान्तवं रक्तं शाणक्षौमाविकानि च” मनुः अवे-र्मेषस्यं
२ सम्बन्धिनि त्रि॰
“आविकं सन्धिनीक्षीरं विव-त्सायाश्चगोः पयः”।
“वसीवन्नानुपूर्व्येण शाणक्षौमा-विकानि च” मनुः। कौशेयाविकयोरूषैः कुतपानामरि-ष्टकैः” मनुः।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आविक¦ mfn. (-कः-की-कं) Woollen, &c. or anything relating to or derived from a sheep. m. (-कः) A blanket, woollen cloth. E. अवि a sheep, वुज् aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आविक [āvika], a. (-की f.) [अविना तल्लोम्ना निर्मितं ठक्]
Relating to a sheep; आविकं क्षीरम् Ms.5.8,2.41.
Woollen; वासो यथा पाण्ड्वाविकम् Bṛi. Up.2.3.6. -कम् A woollen cloth, blanket; परमास्तरणास्तीर्णमाविकाजिनसंवृतम् Rām.5. 1.6; Ms.5.12. -Comp. -सौत्रिक a. made of woollen thread; वैश्यस्याविकसौत्रिकम् Ms.2.44.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
आविक mf( ई)n. (fr. अवि) , relating to or coming from sheep MBh. Mn. Ya1jn5. Gaut. Sus3r.
आविक mf( ई)n. woollen Mn. Sus3r.
आविक/ आविकी f( ई)n. a sheepskin R. A1p.
आविक n. ([and m. L. ])a woollen cloth or blanket S3Br. Ka1tyS3r. Mn. etc.
Vedic Index of Names and Subjects
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
Āvika (‘coming from the sheep,’ avi) is a term for ‘wool,’ which occurs first in the Bṛhadāraṇyaka Upaniṣad (ii. 3, 6). Cf. Avi.
==Foot Notes==