कृशन

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कृशनम् [kṛśanam], Ved.

A pearl; अभीवृतं कृशनैर्विश्वरूपम् Rv.1. 35.4.

Gold.

Form, shape.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

कृशन m. the beating of the pulse , pulsation Gobh. ii , 10 , 30.

कृशन n. a pearl , mother-of-pearl RV. i , 35 , 4 and x , 68 , 11 AV. iv , 10 , 7

कृशन n. gold Naigh. i , 2

कृशन n. form , shape ib. iii , 7

कृशन mfn. yielding or containing pearls AV. iv , 10 , 1 and 3 (See. Kaus3. 58 )

कृशन mfn. (See. ऊर्ध्व-क्.)

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Kṛśana, ‘pearl.’ In the Rigveda pearls are mentioned as adorning the car of Savitṛ as well as being used for the adornment of a horse. Hence the horse is spoken of as the ‘pearled one’ (kṛśanāvant). The Atharvaveda also refers to pearls, and mentions that ‘pearl shell’ (śañkhaḥ kṛśanaḥ) won from the sea was used as an amulet. The Nighaṇṭu renders the word as ‘gold.’