छिद्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
छित्, [द्] त्रि, (छिनत्तीति । छिद् + क्विप् ।) छेदनकर्त्ता ॥
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
छिद्¦ त्रि॰ छिद--क्विप्। छेदनकर्त्तरि।
“रामस्य हृदयच्छिदः” रामा॰ सु॰
३७ ।
१०
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
छिद्¦ mfn. (-द् or -त्) Cutting, destroying, who or what cuts. E. छिद् to cut, affix क्विप्। छेदनकर्त्तरि |
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
छिद् [chid], 7 U. (छिनत्ति, छिन्ते, चिच्छेद, अच्छिदत्, अच्छैत्सीत्, अच्छित्त, छेत्तुम्, छिन्न)
To cut, cut or lop off, hew, mow, tear, pierce, break asunder, rend, split, divide; नैनं छिन्दन्ति शस्त्राणि Bg.2.23; R.12.8; Ms.4.69,7;9. 276; Y.2.32.
To disturb, interrupt (as sleep).
To remove, drive off, destroy, quell, annihilate; तृष्णां छिन्द्धि Bh.2.77; एतन्मे संशयं छिन्द्धि मतिर्मे संप्रमुह्यति Mb; राघवो रथमप्राप्तां तामाशां च सुरद्विषाम् । अर्धचन्द्रमुखैर्बाणैश्चि- च्छेद कदलीमुखम् ॥ R.12.96; Ku.7.16.
To take away, remove, deprive of; न नः किंचिद् छिद्यते Ś. B. we do not lose anything [cf. L. scindo].
छिद् [chid], a. (At the end of comp.) Cutting, dividing, destroying, removing, splitting &c.; श्रमच्छिदामाश्रम- पादपानाम् R.5.6; पङ्कच्छिदः फलस्य M.2.8. -m. The divisor, denominator.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
छिद् cl.7. छिनत्ति, छिन्त्ते( Impv. नत्तु; 2. sg. न्धि[ cf. Pa1n2. 6-4 , 101 ] ; 2. du. न्तम्; Subj. 1. sg. नदै; Pot. न्देत्KshurUp. ; cl.9.1. sg. छिन्नामिDivyA7v. xxvii ; impf. 2. sg. अछिनद्, or नस्Pa1n2. 8-2 , 75 ; pf. चिच्छेद, च्छिदे; p. च्छिद्वस्, vii , 67 Ka1s3. ; aor. अच्छिदत्or अच्छैत्सीत्[ Subj. छ्S3Br. etc. ] Pa1n2. 3-1 , 57 ; 2. sg. छित्सिS3a1n3khS3r. i , 5 , 9 ; 1. pl. छेद्मRV. i , 109 , 3 ; A1. अच्छित्तand 2. sg. त्थास्[ Subj. छ्AV. viii , 1 , 4 ] , Ka1s3. on Pa1n2. 3-1 , 57 and viii , 2 , 26 ; fut. छेत्स्यति, vii , 2 , 10 Ka1r. ; ind.p. छित्त्वाinf. छेत्तुम्; Pass. छिद्यते; p. See. अ-च्छिद्यमान; aor. अच्छेदिand छेदिRV. )to cut off , amputate , cut through , hew , chop , split , pierce RV. AV. VS. etc. ; to divide , separate from( abl. ; exceptionally instr. S3Br. xiv , 9 , 4 , 23 ) AV. S3Br. xiv S3a1n3khS3r. ; to destroy , annihilate , efface , blot out S3Br. x , 5 , 2 , 5 Mun2d2Up. MBh. etc. ; (in math. ) to divide Su1ryas. iv , 26 : Pass. to be split or cut , break S3a1n3khGr2. i , 15 : Caus. छेदयति( aor. अचिच्छिदत्)to cut off. S3a1n3khS3r. xvii Gobh. iv , 2 , 9 MBh. vii , 5954 Sus3r. ; to cause to cut off or through Mn. viii , 277 ; 282 f. and 292 Ca1n2. : Desid. See. चिच्छित्सु: Intens. चेच्छिदीति( Pa1n2. 7-4 , 65 Sch. ) , द्यते( 83 Va1rtt. 2 Pat. ); fut. Ist दिता, 2 , 10 Va1rtt. 2 Pat. ; ([ cf. ? , ? etc. ; Lat. scindo ; Goth. skeida.])
छिद् mfn. ifc. ( Pa1n2. 3-2 , 61 ) cutting , cutting off. cutting through , splitting , piercing MBh. vii , 46 56 (See. उख-च्छिद्, केश-, पक्ष-, मर्म-, वन-, हृदय-)
छिद् mfn. destroying , annihilating , removing MBh. v , 1809 Hariv. 4774 Bhartr2. BhP. (See. दर्प-, दुःख-, पङ्क-, भव-)
छिद् m. the divisor , denominator
छिद् f. the cutting off (with gen. ) Ba1lar. viii , 75
छिद् f. " annihilation of (in comp. )"See. भव-.