श्वशुर

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

श्वशुरः, पुं, (शु आशु अश्यते व्याप्यते इति । अश + “शावशेराप्तौ ।” उणा० १ । ४५ । इति उरन् । “शुशब्दोऽत्राशुशब्दाभिधायी । आशु व्याप्तव्यः श्वशुर इति धातुपारायणम् ।” इति तट्टीकायां उज्ज्वलदत्तः ॥) पतिपत्न्योः पिता । इत्यमरः ॥ (यथा, -- “मसारे खलु संसार सारः श्वशुरमन्दिरम् । हिमालये हरः शेते हरिः शेते महोदधौ ॥” इत्युद्भटः ॥) पूज्यः । इति मेदिनी ॥

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

श्वशुर पुं।

पत्युर्वा_पत्न्याः_वा_पिता

समानार्थक:श्वशुर,पूज्य

2।6।31।1।2

पतिपत्न्योः प्रसूः श्वश्रूः श्वशुरस्तु पिता तयोः। पितुर्भ्राता पितृव्यः स्यान्मातुर्भ्राता तु मातुलः॥

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः

श्वशुर पुं-द्वि।

श्वश्रूश्वशुरौ

समानार्थक:श्वश्रूश्वशुर,श्वशुर

2।6।37।2।2

मातापितरौ पितरौ मातरपितरौ प्रसूजनयितारौ। श्वश्रूश्वशुरौ श्वशुरौ पुत्रौ पुत्रश्च दुहिता च॥

पदार्थ-विभागः : समूहः, द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

श्वशुर¦ पु॰ शु आशु अश्नुते आशु + अश--उरच् पृषो॰।

१ पत्युः पितरि

२ भार्य्यायाः पितरि च अमरः।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

श्वशुर¦ m. (-रः)
1. A father-in-law, a wife's or husband's father.
2. A venerable man, one to be treated as a father-in-law. m. Du. (-री) A father and mother-in-law. E. शु a particle, implying respect, अश् to pervade, Una4di aff. उरच्; also with कन् added श्वशुरक |

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

श्वशुरः [śvaśurḥ], [शु-आशु अश्रुते आशु-अश् उरच् पृषो˚ Uṇ.1.44]

A father-in-law, wife'a or husband's father; राजर्त्विक्- स्नातकगुरून् प्रियश्वशुरमातुलान् । अर्हयन्मधुपर्केण परिसंवत्सरात् पुनः ॥ Ms.3.119.

A respectable man. -रौ (dual) The father-in-law and mother-in-law.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

श्वशुर m. (prob. for orig. स्वशुर; See. below) a father-in-law , husband's or wife's father (in the oldest language commonly the former , in the सूत्रs the latter , in Class. -langlanguage both meanings ; also applied to a maternal uncle and to any venerable person) RV. etc.

श्वशुर m. du. (See. Pa1n2. 1-2 , 72 )a father and mother-in-law Ya1jn5. Katha1s. (also pl. e.g. RV. x , 95 , 12 AV. xiv , 2 , 27 etc. )

Vedic Index of Names and Subjects

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

Śvaśura from the Rigveda onwards denotes the ‘father-inlaw’ of the wife; not till the Sūtra period does it include the ‘father-in-law’ of the husband. The daughter-in-law (Snuṣā), in the normal case when the father-in-law was the head of the family to which her husband belonged in fact as well as in age, was bound to pay him all respect. When the old man had ceased to exercise control, she became mistress (samrājñī) over him and his wife. In the plural the word denotes the ‘parents-in-law.’