जठराग्नि

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

जठराग्नि¦ पु॰ जठरस्थितोऽग्निः। कौक्षेये अन्नादिपाचकेवह्नौ
“अन्नरसोजठराग्निना पच्यमानोरक्ततां प्रतिपद्यते” मिताक्षरा जठरानलादयोऽप्यत्र
“जठराग्निर्हि वायुनासंधुक्ष्यमाणोऽन्नं पचति तत्पकारो योगार्णवे उक्तो यथा
“आयुष्यं भुक्तमाहारं स वायुः कुरुते द्विधा। संप्र-विश्यान्नमध्यं तु पृथक् किट्टं पृथक् मलम्। अग्नेरूर्द्धंजलं स्थाप्य तदन्नञ्च जलोपरि। जलस्याधः स्वयं प्राणःस्थित्वाग्निं धमते शनैः। वायुनाध्मायमानोऽग्निरत्यु-ष्णं कुरुते जलम्। अन्नं तदुष्णतोयेन समन्तात् पच्यतेपुनः। द्विधा भवति तत् पक्कं पृथक किट्टं पृथग् रसम्। रसेन तेन ता नाड्यः संपूर्य्यन्ते क्रनण च। प्रतर्पयन्तिसम्पूर्णास्ताश्च देहं समन्ततः”।

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

जठराग्नि/ जठरा m. digestive stomach-fire , gastric juice Gr2ihya1s. i , 11 Katha1s. lxxiii , 58 Hcat.

जठराग्नि/ जठरा m. See. जाठर.