ज्योतिष्मती
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ज्योतिष्मती, स्त्री, (ज्योतिरस्त्यस्या इति । मतुप् उदित्वात् ङीप् च ।) लताविशेषः । माल- कङ्गनी इति लताफट्करी इति नयाफट्की इति च भाषा ॥ तत्पर्य्यायः । पारावताङ्घ्रिः २ कटभी ३ पिण्या ४ । इत्यमरः । २ । ४ । १५० ॥ पारावतपदी ५ नगणा ६ स्फुटबन्धनी ७ पूति- तैला ८ इङ्गुदी ९ । इति रत्नमाला ॥ स्वर्ण- लता १० अनलप्रभा ११ ज्योतिर्लता १२ सुपि- ङ्गला १३ दीप्ता १४ मेध्या १५ मतिदा १६ दुर्ज्जरा १७ सरस्वती १८ अमृता १९ । अस्याः सूक्ष्माया गुणाः । अतितिक्तत्वम् । किञ्चित्कटु- त्वम् । वातकफापहत्वञ्च । अस्याः स्थूलाया गुणाः । दाहप्रदत्वम् । दीपनत्वम् । मेधाप्रज्ञा- वृद्धिकारित्वञ्च । इति राजनिर्घण्टः ॥ तीक्ष्ण- त्वम् । व्रणविस्फोटनाशित्वञ्च । इति राज- वल्लभः ॥ रात्रिः । इति राजनिर्घण्टः ॥ (नदी- विशेषः । यथा, मात्स्ये । १२० । ६५ । “सरस्वती प्रभवति तस्माज्योतिष्मती तु या । अवगाढे ह्युभयतः समुद्रौ पूर्ब्बपश्चिमौ ॥” ज्योतिर्व्विशिष्टे, त्रि । यथा, रघुः । ६ । २२ । “नक्षत्रताराग्रहसङ्कुलापि ज्योतिष्मती चन्द्रमसैव रात्रिः ॥”)
अमरकोशः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ज्योतिष्मती स्त्री।
ज्योतिष्मती
समानार्थक:पारावताङ्घ्रि,कटभी,पण्या,ज्योतिष्मती,लता
2।4।150।1।4
पारावताङ्घ्रिः कटभी पण्या ज्योतिष्मती लता। वार्षिकं त्रायमाणा स्यात्त्रायन्ती बलभद्रिका॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलसजीवः, ओषधिः
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ज्योतिष्मती/ ज्योतिष्--मती f. ( ती)" star-illumined " , night L.
ज्योतिष्मती/ ज्योतिष्--मती f. a kind of sacrificial brick VS. TS. i
ज्योतिष्मती/ ज्योतिष्--मती f. a kind of त्रिष्टुभ्
ज्योतिष्मती/ ज्योतिष्--मती f. = ष्काSus3r. VarBr2S.
Purana index[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--R. a tributary of the सरस्वती, flows from Varcovan lake. Br. II. १८. ६६. M. १२१. ६५; वा. ४७. ६३.
Vedic Rituals Hindi[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ज्योतिष्मती स्त्री.
‘ज्योतिः’ शब्द के उल्लेख वाली ऋचा का नाम, ‘उद्वयं तमसस्परि ज्योतिः पश्यन्त उत्तरम्’, ऋ.वे. 1.5०.1०; श्रौ.को. (अं.) I.1०47; श्रौ.को. (सं.) II.54०; तै.आ. 3.19। ज्यौत्स्न (ज्योत्स्नायां भवम्, ज्योत्स्ना + अण्) (सप्त.) मास के शुक्ल पक्ष में, मा.श्रौ.सू. 1.6.2.4। ज्योतिषो धृतिः 239 ज्यौत्स्न