लङ्घ्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]Apte
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
लङ्घ् [laṅgh], 1 U. (लङ्घति-ते, लङ्घित; desid. लिलङ्घिषति-ते)
To spring, leap, go by leaps.
To mount upon, ascend; अन्ये चालङ्घिषुः शैलान् Bk.15.32.
To go beyond, transgress; लङ्घते स्म मुनिरेष विमानान् N.5.4.
To fast, abstain from food.
To dry, dry up (P.).
To diminish, lessen.
To seize upon, attack, eat up, injure; पल्लवान् हरिणो लङ्घितुमागच्छति M.4. -Caus. or 1 U. (लङ्घयति-ते)
To leap or spring over, go beyond; सागरः प्लवगेन्द्रेण क्रमेणैकेन लङ्घितः Mb.; Ms.4.38.
To pass over, traverse (as distance); अपि लङ्घितमध्वानं बुबुधे न बुधोपमः R.1.47.
To mount upon, ascend; नितम्ब- मिव मेदिन्याः स्रस्तांशुकमलङ्घयत् R.4.52.
To violate, transgress, disobey; स हि निदेशमलङ्घयतामभूत् सुहृदयोहृदयः प्रतिगर्जताम् R.9.9; Y.2.187.
To offend, insult, disrespect, disregard; हस्त इव भूतिमलिनो यथा यथा लङ्घयति खलः सुजनम् । दर्पणमिव तं कुरुते तथा तथा निर्मलच्छायम् ॥ Vās.
To prevent, oppose, stop, avoid, avert; भाग्यं न लङ्घयति को$पि विधिप्रणीतम् Subhāṣ; Mk.6.2.
To attack, seize upon, injure, hurt; एषा खलु केसरिणी त्वां लङ्घयति Ś.7; नास्ति खलु विधेरलङ्घनीयम् V.4; R.11.92.
To eat, browse.
To excel, surpass, outshine, eclipse; (यशः) जगत्प्रकाशं तदशेषमिज्यया भवद्गुरुर्लङ्घयितुं ममोद्यतः R.3.48.
To cause to fast.
To shine.
To speak.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
लङ्घ् (See. रंह्and लघु) cl.1 P. A1. ( Dha1tup. iv , 34 ; v , 55 ) लङ्घति, ते( Gr. also ललङ्घ, घे; aor. अलङ्घीत्, घिष्ट; fut. लङ्घिता; घिष्यति, ते; inf. लङ्घितुम्) , to leap over , go beyond( A1. ) Pan5cad. ; to ascend , mount upon( P. ) Bhat2t2. ; to pass over meals , abstain from food , fast( P. ) Dha1tup. ; to dry , dry up , waste , consume L. : Caus. or cl.10 P. ( Dha1tup. xxxiii , 87 ; 121 ) लङ्घयति( mc. also A. ते; Pass. लङ्घ्यते) , to leap over , cross , traverse Mn. MBh. etc. ; to mount , ascend , tread upon , enter Ka1v. Katha1s. ; to overstep , transgress , violate , neglect Ya1jn5. Ka1v. Ra1jat. ; to get over , avoid , shun , escape from Ka1v. Katha1s. ; to frustrate , prevent , avert R. Mr2icch. ; to disregard , slight , offend , insult , injure Mn. MBh. etc. ; to excel , surpass , outshine , obscure , eclipse R. Ragh. Ra1jat. ; to remove , transport Ka1ran2d2. ; to cause to pass over meals i.e. fast Sus3r. : Desid. of Caus. लिलङ्घयिषति, to intend to step over Ka1vya7d. Sch.