विमुख
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
विमुखः, त्रि, (विरुद्धं अननुकूलं मुखं यस्य ।) बहिर्मुखः । विरतः । यथा, -- “स्वागमैः कल्पितैस्त्वं हि जनान् मद्विमुखान् कुरु । माञ्च गोपय येन स्यात् सृष्टिरेषोत्तरोत्तरा ॥” इति पाद्मोत्तरखण्डे शिवं प्रति विष्णुवाक्यम् ॥
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
विमुख¦ त्रि॰ विरुद्धमननुकूलं मुखमस्य।
१ वहिर्मुखे
२ निवृचे च
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
विमुख¦ mfn. (-खः-खी-खं)
1. Averted, having the face cast down or turned away.
2. Opposed, averse, disinclined.
3. Void of. E. वि reverse, and मुख the countenance.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
विमुख [vimukha], a. (-खी f.)
With the face averted or turned away from.
Averse, disinclined, opposed; न क्षुद्रो$पि प्रथमसुकृतापेक्षया संश्रयाय प्राप्ते मित्रे भवति विमुखः किं पुनर्यस्तथोच्चैः Me.17,27; पुरन्ध्रीणां प्रज्ञा पुरुषगुणविज्ञानविमुखी Mu.2.7; (रघूणां) मनः परस्त्रीविमुखप्रवृत्ति R.16.8;19.47.
Adverse; अत्यन्तविमुखे दैवे व्यर्थे यत्ने च पौरुषे H.1.111.
Without, devoid of (in comp.); करुणाविमुखेन मृत्युना हरता त्वां वद किं न मे हृतम् R.8.67.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
विमुख/ वि--मुख See. s.v.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. having the face averted , turned backwards( acc. with कृ, " to cause to fly " , " putto flight ") MBh. Ka1v. etc.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. turning away from( gen. ) , disappointed , downcast Ka1v. Katha1s. Pur.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. averse or opposed to , abstaining or desisting from( loc. abl. , gen. with उपरि, or comp. ) MBh. Ka1v. etc.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. ( ifc. )indifferent to Vcar.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. adverse , hostile (as fate) , Ven2is.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. ( ifc. )wanting , lacking , S3a1ntis3.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. ( विpriv. )without the mouth or opening S3a1rn3gS.
विमुख/ वि-मुख mf( आ)n. deprived of the face or head Hariv.
विमुख/ वि-मुख m. N. of a text( VS. xvii , 86 ; xxxix , 7) Ka1tyS3r.
विमुख/ वि-मुख m. of a मुनि( v.l. विमुच) R.
Purana Encyclopedia
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
VIMUKHA : A hermit of ancient India. This hermit is member of the assembly of Indra. (M.B. Sabhā Parva, Chapter 7).
_______________________________
*1st word in right half of page 856 (+offset) in original book.
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
विमुख न.
‘उग्रश्च’ आदि (वा.सं. 39.7) मन्त्र का नाम, जिसका वाचन अश्व की बलि के पश्चात् अपना शिर दूसरी तरफ मोड़कर किया जाता है, का.श्रौ.सू. 2०.8.5 (अश्वमेघ यज्ञ); = इस मन्त्र से अरण्ये अनूवाच्य पुरोडाश की आहुति दी जाती है, का.श्रौ.सू. 18.4.24 (चयन)।