त्यज्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]Apte
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
त्यज् [tyaj], 1 P. (त्यजति, तत्याज, अत्याक्षीत्, त्यक्ष्यति, त्यक्त)
To leave (in all senses), abandon, quit, go away from; वर्त्म भानोस्त्यजाशु Me.41; Ms.6.77; 9.177; Ś.5. 26.
To let go, dismiss, discharge; वालिनो दूरभाग् रामो बाणं प्राणा$दमत्यजत् Bk.6.122.
To give up, renounce, resign, surrender; स्वयं त्यक्ता ह्येते शमसुखमनन्त विदधति Bh. 3.16; Ms.2.95;6.33; Bg.6.24; त्रिविधं नरकस्येदं द्वारं नाशनमात्मनः । कामः क्रोधस्तथा लोभस्तस्मादेतत्त्रयं त्यजेत् ॥ 16. 21.
To shun, avoid.
To get rid of, free oneself from; क्षुद्रं हृदयदौर्बल्यं त्यक्त्वोत्तिष्ठ परंतप Bg.2.3.
To set aside, disregard; त इमे$वस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च Bg.1.33.
To except.
To distribute, give away; कृतं (संचयं) आश्वयुजे त्यजेत् Y.3.47; Ms.6.15.
To shoot off. -Caus.
To cause to give up &c., to deprive (a person) of anything; मौनं त्याजयति प्रायः कालक्षेपाय मां भवान् Ks.83.34; Bk.15.12.
To expel, turn out; (तं बहिः) त्याजयामास रथ्यायां निरपेक्षतया निशि Ks.2.126.
To quit. -Desid. (तित्यक्षति) To wish to leave &c.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
त्यज् cl.1. जति(metrically also ते; pf. Ved. तित्याज, Class. तत्Pa1n2. 6-1 , 36 ; तत्यजBhP. iii , 4 ; fut. त्यक्ष्यतिPa1n2. 7-2 , 10 Ka1r. ; त्यजिष्य्R. ii , vii Ma1rkP. ; aor. अत्याह्षीत्; inf. त्यक्तुम्)to leave , abandon , quit RV. x , 71 , 6 Mn. MBh. etc. ; to leave a place , go away from Mn. vi , 77 MBh. etc. ; to let go , dismiss , discharge VarBr2S. xvii , 22 Bhat2t2. ; to give up , surrender , resign , part from , renounce I1s3Up. 1 Mn. MBh. etc. ( तनुम्or देहम्or कलेवरम्, " to abandon the body , die " Mn. vi MBh. etc. ; प्राणान्or श्वासम्or जीवितम्, " to give up breath or life , risk or lose one's life " MBh. R. etc. ); P. A1. to shun , avoid , get rid of , free one's self from (any passion etc. ) MBh. etc. ; to give away , distribute , offer (as a sacrifice or oblation to a deity ; त्यजतेetymologically = ?) Mn. Ya1jn5. MBh. etc. ; to set aside , leave unnoticed , disregard S3a1n3khS3r. Mn. iii MBh. i , 3098 Hit. ii , 3 , 30 ; ( ind.p. त्यक्त्वा)to except VarBr2S. Caurap. Sch. ; Pass. त्यज्यते, to be abandoned by , get rid of( instr. ) Pan5cat. i , 10 , 0/1 : Caus. त्याजयति( aor. अतित्यजत्Bhat2t2. )to cause anyone to quit MBh. xiii , 288 ; to cause anyone to give up Katha1s. lxxxiii , 34 ; to expel , turn out , xx , 126 ; to cause any one to lose , deprive of( instr. ) Bhat2t2. xv , 120 ; to empty the body by evacuations Bhpr. : Desid. तित्यक्षति, to be about to lose (one's life , प्राणान्) Car. v , 10 and 12.
त्यज् mfn. ifc. leaving , abandoning W.
त्यज् mfn. giving up , offering BhP. viii Ra1jat. iv
त्यज् mfn. See. तनु-, तनू-, सु-.