ऊढ
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऊढः, त्रि, (उह्यते स्म । वह् + क्त ॥) विवाहितः । इति स्मृतिः ॥ (“भार्य्योढं तमवज्ञाय तस्थे सौमित्रयेऽसकौ” । इति भट्टिः । ४ । १५ ॥) कृतवहनः ॥
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऊढ¦ पु॰ वह--प्रापणे ज्ञानार्थत्वात्
१ कर्त्तरि क्त।
१ कृतविवाहेपुंसि
“परिवेत्तानुजोऽनूढे ज्येष्ठे दारपरिग्रहात्” अमरःक्तवतु ऊढवत् तत्रैव पु॰। कर्मणि क्त। कृतविवाहायां स्त्रि-याम् स्त्री।
“भार्योढं तमवज्ञाय तस्थे सौमित्रयेऽसकौ” भट्टिः
“कन्या पितुर्धनहरी यद्यनूढा मवेत्तदा” स्मृतिः
“ऊढानूढासमवायेऽनूढैव प्रथमं धनहारिनी” दायक्र॰। ऊढमाख्यत्” इति वाक्ये औजढत् त सि॰ कौ॰ औडढत् तइत्यन्ये।
३ कृतवहने धृते त्रि॰। अस्य प्रशब्देन प्रा॰स॰ वृद्धिः। प्रौढः
“प्रौढकन्यायादोषदर्शनात्” रघु॰
“अथव-द्ग्रहणेनार्थकस्येति” परिभाषया प्रोढवानित्यत्र न वृद्धिः
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऊढ¦ mfn. (-ढः-ढा-ढं)
1. Married.
2. Carried as load or burthen. f. (-ढा) A bride, a wife espoused according to the ritual. E. वह् to bear, क्त aff.
Apte[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऊढ [ūḍha], See under वह्.
ऊढ [ūḍha], p. p.
Borne, carried, as a burden.
Taken
Married; इयं च ते$न्या पुरतो विडम्बना यदूढया वारणराजहार्यया Ku.5.7.
Stolen, robbed; सहोढं सोपकरणं घातयेदविचारयन् Ms.9.27.
Washed away (by water); चौरैर्हृतं जलेनोढम् Ms.8.189.
Exhibited, betrayed; Bhāg.-ढः A married man. -ढा A girl who is married.-ढम् marriage; ऊढात् प्रभृति दुःखानि श्वशुराणामरिन्दम Mb. 5.83.42. -Comp. -कङ्कट a. mailed. -भार्य a. one who has married a wife. -वयसः a youngman.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऊढ mfn. (for 2. and 3. See. 1. and 2. उह्) p.p. of वह्See.
ऊढ mfn. (for 1. See. s.v. and वह्)pushed , thrust , moved
ऊढ mfn. changed , modified.
ऊढ mfn. concluded , inferred(See. अभ्यूढ.)
ऊढ mfn. (See. 1. 2. ऊह्, p.223) carried , conveyed , borne off or along RV. etc.
ऊढ mfn. stolen , robbed Mn. ix , 270
ऊढ mfn. washed away (by water) ib. viii , 189
ऊढ mfn. borne or carried on( instr. ) MBh. Ka1v. etc.
ऊढ mfn. led home , taken in marriage , married ib.
ऊढ mfn. advanced(See. comp. )
ऊढ mfn. exhibited , betrayed BhP.