कीर्ति
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कीर्ति स्त्री।
कीर्तिः
समानार्थक:यशस्,कीर्ति,समज्ञा,प्रथा,ख्याति,श्लोक,भग
1।6।11।2।2
अभिशापः प्रणादस्तु शब्दः स्यादनुरागजः। यशः कीर्तिः समज्ञा च स्तवः स्तोत्रं स्तुतिर्नुतिः॥
पदार्थ-विभागः : , गुणः, शब्दः
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कीर्तिः [kīrtiḥ], f. [कॄत्-क्तिन्]
Fame, renown, glory; इह कीर्तिमवाप्नोति Ms.2.9; वंशस्य कर्तारमनन्तकीर्तिम् R.2.64; स्रोतोमूर्त्या भुवि परिणतां रन्तिदेवस्य कीर्तिम् Me.47. For an interesting distinction between कीर्तिः and यशस् cf. खङ्गादिप्रभवा कीर्तिर्विद्यादिप्रभवं यशः
Favour, approbation.
Dirt, mud.
Extension, expansion.
Light, lustre, splendour.
Sound.
Mention, speech, report. -Comp. -भाज् a. famous, celebrated, renowned. (-m.) an epithet of Droṇa, the military preceptor of the Kauravas and Pāṇḍavas. -शेषः survival or remaining behind only in fame, leaving nothing behind but fame i. e. death; cf. नामशेष, आलेख्यशेष; सरसीव कीर्तिशेषं गतवति भुवि विक्रमादित्ये Vās. -स्तम्भः a column of fame; B. R.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कीर्ति f. ( Pa1n2. 3-3 , 97 ; fr. 2. कृ)mention , making mention of , speech , report RV. x , 54 , 1 AV. S3Br. etc.
कीर्ति f. good report , fame , renown , glory AV. S3Br. TUp. Mn. etc.
कीर्ति f. Fame (personified as daughter of दक्षand wife of धर्म) MBh. Hariv. VP.
कीर्ति f. (in music) a particular measure or time
कीर्ति f. extension , expansion L.
कीर्ति f. lustre L.
कीर्ति f. = प्रसाद(favour) or प्रासाद(a palace) L.
कीर्ति f. (fr. 1. कॄ) , dirt L.
कीर्ति f. N. of one of the मातृकाs (or personified divine energies of कृष्ण) L.
कीर्ति m. N. of a son of धर्म-नेत्रVP.
Purana index
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
(I)--the son of Dharmatantra. वा. ९४. 5.
(II)--a daughter of दक्ष and wife of Dharma; son यशस्. Br. II. 9. ५०, ६२; १३. ८०. Vi. I. 7. २३ and ३१.
(III)--a daughter of शुक and wife of अणुह. Vi. IV. १९. ४४.
(IV)--the wife of वामन Hari (विष्णु). भा. VI. १८. 8; वा. ३०. ७३; ५५. ४३; Br. II. २६. ४५. [page१-382+ २७]
(V)--a देवी attending on Soma; फलकम्:F1: Br. III. ६५. २६. वा. ९०. २५.फलकम्:/F wife of Jayanta; left him for Soma; फलकम्:F2: M. २३. २५.फलकम्:/F in the गेयचक्र of ललिता Devi1. फलकम्:F3: Br. IV. १९. ७१.फलकम्:/F
Purana Encyclopedia
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
KĪRTI I : Daughter of Śuka Brahmarṣi, son of Vyāsa. Śuka wedded Pīvarī, the beautiful daughter of the Pitṛs. Four sons named Kṛṣṇa, Gauraprabha, Bhūri and Devaśruta and a daughter Kīrti were born to Śuka and Pīvarī. Kīrti was wedded by Prince Aṇu, son of King Vibhrama, and a son called Brahmadatta was born to them, who grew up to become a great scholar and an ascetic. On the advice of Nārada, King Brahmadatta ultimately abdicated the throne in favour of his son, performed penance at Badaryāśrama and attained salvation. (Devī Bhāgavata, 1st Skandha).
_______________________________
*8th word in right half of page 412 (+offset) in original book.
KĪRTI II : A daughter of Dakṣaprajāpati. Svāyambhu- va Manu wedded his own sister Śatarūpā, and to them were born two sons called Priyavrata and Uttānapāda and two daughters called Prasūti and Ākūti. Dakṣa- prajāpati married Prasūti, and they had twenty-four daughters who were: Śraddhā, Lakṣmī, Dhṛti, Tuṣṭi, Medhā, Puṣṭi, Kriyā, Buddhi, Lajjā, Vapus, Śānti, Siddhi, Kīrti, Khyāti, Satī, Sambhūti, Smṛti, Prīti, Kṣamā, Sannati, Anasūya, Ūrjā, Svāhā, and Svadhā. The first thirteen of the above twentyfive girls were married by Dharmadeva. The other eleven girls were married respectively by Bhṛgu, Śiva, Marīci, Aṅgiras, Pulastya, Pulaha, Kratu, Atri, Vasiṣṭha, Agni and Pitṛs. (Viṣṇu Purāṇa, Part 1, Chapter 7).
_______________________________
*9th word in right half of page 412 (+offset) in original book.
KĪRTI III : The Devī who is the basis and cause of all fame and reputation. (Vana Parva, Chapter 37, Verse 38).
_______________________________
*10th word in right half of page 412 (+offset) in original book.