गुप्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]Apte
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गुप् [gup], I. 1 P. (गोपायति, गोपायित or गुप्त)
To guard, protect, defend, watch over; गोपायन्ति कुलस्त्रिय आत्मानम् Mb.; जुगोपात्मानमत्रस्तः R.1.21; जुगोप गोरूपधरामिवोर्विम् 2.3; Bk.17.8.
To hide, conceal; किं वक्षश्चरणानति- व्यतिकरव्याजेन गोपाय्यते Amaru.26; see गुप्त. -II. 1 Ā. जुगुप्सते strictly desid. of गुप्)
To despise, shun, abhor, detest, censure; (with abl. sometimes acc. also); पापाज्जुगुप्सते Sk.; किं त्वं मामजुगुप्सिष्ठाः Bk.15.19; Y.3. 296.
To hide, conceal (गोपते in this sense). -III. 4 P. (गुप्यति) To be confused or disturbed. -IV. 1 U. (गोपयति-ते)
To shine.
To speak.
To conceal; तव गोप्यते किमिव Śi.9.59;11.34; (the following stanza from कविरहस्य illustrates the root in its different conjugations: गोपायति क्षितिमिमां चतुरब्धिसीमां पापा- ज्जुगुप्सत उदारमतिः सदैव । वित्तं न गोपयति यस्तु वणीयकेम्यो धीरो न गुप्यति महत्यपि कार्यजाते ॥)
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गुप् cl.4 P. प्यति( p. A1. गुप्यमान, in Prakrit guppam Jain. ) , to become perplexed or confused Dha1tup. xxvi , 123.
गुप् (for pr. etc. See. गोपयand पाय, from which the root is derived [See. Pa1n2. 3-1 , 28 and 31 ] ; perf. जुगोपMBh. etc. ; 3. pl. जुगुपुर्RV. vii , 103 , 9 AV. etc. ; fut. 2nd गोप्स्यतिAV. S3Br. vi etc. ; fut. 1st गोप्ताor गोपिताPa1n2. 7-2 , 44 ; aor. अगौप्सीत्or अगोपीत्Pa1n2. 3-1 , 50 Ka1s3. )to guard , defend , protect , preserve (from abl. ) RV. vii , 103 , 9 AV. etc. ; to hide , conceal S3is3. xvi , 30 ( inf. गोपितुम्) : Caus. गोपयतिetc. See. ss.vv. गोपयand पाय: Desid. A1. जुगुप्सते( Pa1n2. 3-1 , 5 ; ep. also P. ति)to seek to defend one's self from( abl. ) , be on one's guard(See. i , 4 , 24 Va1rtt. 1 ) S3a1n3khGr2. iv , 12 Gobh. ChUp. v , 10 , 8 ; to beware of , shun , avoid , detest , spurn , despise (with acc. ) Mn. Ya1jn5. MBh. etc. ; to feel offended or hurt MBh. i , 6375 ; iii , 1934 : Desid. of Desid. जुगुप्सिषतेPa1n2. 3-1 , 7 Va1rtt. 15 Pat. ; vi , 1 , 9 Ka1s3.
गुप् mfn. ifc. " defending , protecting "See. धर्म-
गुप् mfn. being on one's guard or preserving one's self from Naish. vi , 66.