गण्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
Apte[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गण् [gaṇ], 1 U. (गणयति-ते, गणयाञ्चकार, अजीगणत्-त, अजगणत्- त, गणयितुम्, गणित)
To count, number; enumerate; लीला- कमलपत्राणि गणयामास पार्वती Ku.6.84; नामाक्षरं गणय गच्छसि यावदन्तम् Ś.6.12.
To calculate, compute; अजगण- न्गणशः प्रियमग्रतः Śi.6.15;15.61.
To sum or add up, reckon.
To estimate, value at (with instr.); न तं तृणेनापि गणयामि.
To class with or among, reckon among; अगण्यतामरेषु Dk.154.
To take into account, give consideration to; वाणीं काणभुजीमजीगणत् Malli.
To regard, consider, think or take to be; त्वया विना सुखमेतावदजस्य गण्यताम् R.8.69,5.2; पावकस्य महिमा स गण्यते 11.75; जातस्तु गण्यते सो$त्र यः स्फुरत्यन्वयाधिकम् Pt.1.27; किसलयतल्पं गणयति विहितहुताशविकल्पम् Gīt.4.
To ascribe or impute to, attribute to (with loc.); जाड्यं ह्रीमति गण्यते Bh.2.54.
To attend to, take notice of, mind; प्रणयमगणयित्वा यन्ममापद्गतस्य V.4.27.
(With a negative particle) not to care for, not to mind; न महान्तमपि क्लेशमजीगणत् K.64; मनस्वी कार्यार्थी न गणयति दुःखं न च सुखम् Bh.2.81,9; Śānti.1.1; Bk. 2.53;15.5,45; H.2.131; Ś.7.1,4.19. -With अधि
to praise; महानुभावाभ्युदयो$धिगण्यताम् Bhāg.1.5.21.
to enumerate, count.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
गण् cl.10 P. गणयति( ep. also A1. ते: aor. अजीगणत्[ Katha1s. lxxviii ] or अजग्Pa1n2. 7-4 , 97 Page343,1 ; ind.p. गणय्यBhP. [with अ-neg. , iv , 7 , 15 ]) , to count , number , enumerate , sum up , add up , reckon , take into account MBh. R. etc. ; to think worth , value (with instr. e.g. न गणयामि तं तृणेन, " I do not value him at a straw " MBh. ii , 1552 ); to consider , regard as (with double acc. ) Ragh. viii ; xi Das3. Pan5cat. Gi1t. Katha1s. ; to enumerate among( loc. ) MBh. i , 2603 Das3. ; to ascribe , attribute to( loc. ) Bhartr2. ii , 44 ; to attend to , take notice of( acc. ; often with न, not to care about , leave unnoticed) MBh. etc. ; to imagine , excogitate Megh. 107 ; to count one's number (said of a flock or troop) Pa1n2. 1-3 , 67 Ka1s3.