चेद्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]Apte
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चेद् [cēd], ind. If, provided that, although (never used at the beginning of a sentence); अयि रोषमुरीकरोषि नो चेत्किमपि त्वां प्रति वारिधे वदामः Bv.1.44; Ku.4.9; इति चेद् -न 'if it be urged that ......(we reply) not so' (frequently used in controversial works); सन्निधानमात्रेण राजप्रभृतीनां दृष्टं कर्तृत्वमिति चेन्न Ś. B; अथ चेद् but if.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चेद्/ चे ind. ( Padap. च इद्)(never found at the beginning of a sentence or verse)= च, " and " AV. ii , 30 , 2 ( चेद्-च, " as well as ") ; xviii , 2 , 37
चेद्/ चे ind. " when " (the verb being accentuated See. Pa1n2. 8-1 , 30 ) RV. vii , 74 , 4 ; viii , 79 , 5 ; x , 109 , 3 AV. v , 17 , 8
चेद्/ चे ind. " if " (the verb being accentuated See. Pa1n2. 3-1 , 30 ; with pr. [ AV. xii , 4 , 21 S3Br. etc. See. Pa1n2. 3-3 , 8f. and , 132 Ka1s3. ] Subj. [ AV. vi , 122 , 2 ] Pot. [ xii , 4 , 48 S3Br. xiv Mn. etc. (for Cond. MBh. v. 960 and Ra1jat. v , 478 ) ; See. Pa1n2. 3-3 , 9 and 156 Ka1s3. ] , perf. [ AV. vi , 5i , 3 MBh. xii , 986 ff. perf. p. Pa1n2. 3-3 , 132 Ka1s3. ] aor. [ AV. iv , 28 , 4 ; xii , 4 , 18 ; See. Pa1n2. 3-3 , 132 Ka1s3. ] fut. [ S3Br. i , xiv MBh. R. S3ak. ; See. Pa1n2. 3-3 , 8f. ; 132f. and 156 Ka1s3. ] Cond. [ MBh. vii , 3423 S3ak. ; See. Pa1n2. 3-3 , 139 Ka1s3. ] , perf. or fut. Pass. p. or with an auxiliary verb to be supplied AV. ix , 5 , 6 ; xii , 2 , 36 Ka1tyS3r. Mn. etc. )
चेद् ind. अथ चेद्" but if. " MBh. v , 2775 Bhag. ii , 33 ; xviii , 58
चेद् ind. अपि चेद्" even " Hariv. 11308
चेद् ind. इति चेन्(often placed at the end of an objector's statement) " if it be argued that.. " , न" no , it is not so " Ba1dar. ii , 1 , 35 Sarvad. ii , 158
चेद् ind. न चेद्( g. चा-दि, also separated by the verb [ MBh. ] or the verb preceded by नplaced at the end of the sentence [ S3Br. xiv , 6 , 8 , 1 Bhag. ii , 33 ; xviii , 58 Hit. ] , rarely चेन् नin reversed order beginning the apodosis Sa1m2khyak. 1 Sa1h. S3rut. Hit. )" if not "(= नो चेद्forming a sentence by itself. S3Br. xiv , 7 , 2 , 15 ) S3Br. xiv S3a1n3khS3r. i , 17 , 1 Mn. etc.
चेद् ind. नो चेद्( g. चा-दि) id. (forming a sentence by itself. e.g. दूरम् अपसर नो चेद् धन्तव्यो ऽसि मया, " depart to a distance , if not i.e. if thou departest not , thou art to be killed by me ") MBh. xii , 7 , 21 and 29 , 145 ; Pan5cat. Katha1s. Vet. Hit.
चेद् ind. नो चेद्exceptionally= न चेद्(beginning a sentence) MBh. xiii , 5809
चेद् ind. न चेद्or नो चेद्(with Pot. )" would that not! "( e.g. नो चेत् प्रदहेत्, " would that he did not burn down! ") , v , 676 ff. and 966
चेद् ind. न चेद्or नो चेद्(with pr. or Pot. , the apodosis containing an Impv. )" if not " i.e. " in order that not " , 2714 RV. , 80 , 24
चेद् ind. यदि चेद्(also separated by the verb)= चेद्, " if " (with pr. Pot. fut. ) MBh. i , 2403 Hariv. 11895 R. ii , 8 , 34 and 48 , 19 (See. नेद्.)