अनात्मन्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनात्मन्¦ पु॰ न आत्मा अप्राशस्त्ये भेदार्थे च न॰ त॰।
“अप्राप्तः प्राप्यते योऽयमत्यन्तं त्यज्यतेऽथवा। जानीया-त्तमनात्मानं बुद्ध्यन्त वपुरादिकम्” इत्थेवं प्रतिपादितेआ{??}भिन्ने अपकृष्टात्मनि देहादौ
“अनात्मनि देहादौआत्मेति बा बुद्धिः साऽविद्येति वे॰ प्र॰।
“देवाश्चअसुराश्च उभयएवानात्मान” इति श्रुतिः
“अनात्मन्यात्म-बुद्धिर्या साऽविद्या परिकीर्त्तितेति” पुरा।
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनात्मन् [anātman], a. [न. ब.]
Destitute of spirit or mind.
Not spiritual, corporeal.
One who has not restrained his self; अनात्मनस्तु शत्रुत्वे वर्तेतात्मैवशत्रुवत् Bg.6.6.-m. [अप्रशस्तो भिन्नो वा आत्मा न. त.] Not self, another, something different from आत्मन् (spirit or soul) i. e. the perishable body; अप्राप्तः प्राप्यते यो$यमत्यन्तं त्यज्यते$थवा । जानीयात्तमनात्मानं बुद्धयन्तं वपुरादिकम् ॥ अनात्मन्यात्मबुद्धिर्या सा$- विद्या परिकीर्तिता ॥ -Comp. -ज्ञ, वेदिन् a.
devoid of spiritual knowledge or true wisdom.
not knowing oneself, foolish, silly; मा तावदनात्मज्ञे Ś.6; कथं कार्यविनिमयेन व्यवहरति मयि ˚ज्ञः M.1; स्फुटमापदां पदमनात्मवेदिता Śi.15. 22. -प्रत्यवेक्षा reflection that there is no spirit or soul (with Buddhists). -संपन्न a. foolish, destitute of qualities (of the soul) not self-possessed; न त्वेवानात्मसंपन्नाद् वृत्तिमीहेत पण्डितः Pt.1.49.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनात्मन्/ अन्-आत्मन् m. not self , another
अनात्मन्/ अन्-आत्मन् m. something different from spirit or soul
अनात्मन्/ अन्-आत्मन् mfn. not spiritual , corporeal , destitute of spirit or mind S3Br.
Vedic Rituals Hindi[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनात्मन् पु.
जो आत्मा नहीं है, शरीर का धड़ अथवा मध्य भाग ‘आत्मने स्वाहा अनात्मने स्वाहा’, तै.सं. 7.5.12.2.