अनुनय
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनुनयः, पुं, (अनु + नी + भावे अच् ।) विनयः । (“कथं नु शक्योऽनुनयोमहर्षे- र्विश्राणनाच्चान्यपयस्विनीनाम्” । इति रघुवंशे ।) तत्पर्य्यायः । प्रणिपातः २ प्र- णतिः ३ । इति हेमचन्द्रः ॥ (सदाचारः । क्रोधो- पनयः । “एवं रामवचः श्रुत्वा लक्ष्मणानुनयं तथा” । इति रामायणं ।)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनुनय¦ पु॰ अनु + नी + अच्। विनये, प्रणिपाते, प्रार्थने,सान्त्वने च।
“कथं नु? शक्योऽनुनयोमहर्षेर्विश्राणना-दन्यपयस्विनीनामिति” रघुः।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनुनय¦ m. (-यः)
1. Salutation, courtesy, civility, shewing respect or adoration to a guest or a deity.
2. Regulation of conduct, discipline, tuition. E. अनु and नय, from णीञ् to guide or lead, and अच् aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनुनय [anunaya] नायिका [nāyikā], नायिका See under अनुनी.
अनुनय [anunaya], a. [नी-अच्] Kind, conciliatory, pacifying (as words). तुल्यदुःखो$ब्रवीद्भ्राता लक्ष्मणो$नुनयं वचः Rām.4.27.33.
यः Conciliation, propitiation, pacification (of anger), friendly persuasion; कथं नु शक्यो$नुनयो महर्षेर्विश्राणना- च्चान्यपयस्विनीनाम् R.2.54; कथं वा तेषामनुनयः कृतः H.4; प्रकृति- वक्रः स कस्यानुनयं प्रितगृह्णाति Ś.4.
Courtesy, civility, courteous or polite behaviour, modesty, modest or respectful deportment, conciliatory act (such as salutation); showing respect (to a guest, deity &c.); विविधैरनुतप्यन्ते दयितानुनयैर्मनस्विन्यः V.3.5; दयितजनः˚ 2. 22; वाक्यैः स्निग्धैरनुनयो भवेदर्थस्य साधनम् S. D.458.
An humble supplication or entreaty, a request in general; भद्र प्रियं नः कींतु त्वदभिप्रायापरिज्ञानान्तरितो$यमस्मदनुनयः Mu.2; R.6.2; निषेधवाक्यालङ्कारजिज्ञासानुनये खलु Ak; ˚आम- न्त्रणम् conciliatory address.
Discipline, training, regulation of conduct. -यम् adv. Fitly, suitably.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अनुनय/ अनु-नय etc. See. अनु-नी.
अनुनय/ अनु-नय m. conciliation , salutation , courtesy , civility , showing respect or adoration to a guest or a deity
अनुनय/ अनु-नय m. humble entreaty or supplication , reverential deportment
अनुनय/ अनु-नय m. regulation of conduct , discipline , tuition
अनुनय/ अनु-नय mfn. conciliatory , kind