अवरुध्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

अवरुध् [avarudh], 7 U.

To obstruct, hinder, stop, prevent, detain; मा गा इत्यवरुद्धया Ś.2.2.

To shut up, besiege; अवारोधि गौर्गौपेन; अवारुद्ध गौः; (स्वयमेव) न रुधः P.III.1.64 Sk.; so पुरमवारुणत्; to confine, lock up (oft. with two acc.); शोकं चित्तमजारुधत् Bk.6.9; व्रजमवरुणद्धि गाम् Sk.; with loc. case also; आत्मानमात्मन्यवरुध्य Bhāg.

To furnish, supply, procure, obtain (for one), get, attain to; कामम्, अन्नम्.

To suspend; attach oneself.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

अवरुध्/ अव- P. ( aor. -रुधत्)to obstruct , enclose , contain RV. x , 105 , 1 , ( Inf. -रोद्धुम्)to check , keep back , restrain R. iii , 1 , 33 , to expel Kaus3. S3a1n2khS3r. R. ii , 30 , 9 ; -रुणद्धि, to seclude , put aside , remove S3Br. KaushBr. Shad2vBr. ; to shut in , ( aor. A1. अवा-रुद्धand Pass. अवा-रोध्) Pa1n2. 3-1 , 64 Sch. ; to keep anything( acc. , as one's grief) locked up (in one's bosom acc. ) Bhat2t2. ; ( ind.p. -रुध्य)to keep one's self( आत्मानम्)wrapped up in one's self( आत्मनि) BhP. ; ( impf. अवा-रुणत्)to confine within , besiege Das3. : A1. -रुन्धे(for न्द्धेAV. ; impf. अवा-रुन्धTS. ; ind.p. -रुध्यib. ; Ved. Inf. -रुधम्ib. and -रुधम्MaitrS. )chiefly Ved. to reach , obtain , gain: P. ( p. f. -रुन्धती; See. अनुरुध्)to be attached to , like BhP. : Desid.A. -रुरुत्सते, Ved. to wish to obtain or gain TS. etc. : Intens.P. ( Subj. 2. sg. -रोरुधस्)to expel from (the dominion) R. ii , 58 , 20.