उद्वर्तन
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
अमरकोशः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उद्वर्तन नपुं।
उद्वर्तनद्रव्येणाङ्गनिर्मलीकरणम्
समानार्थक:उद्वर्तन,उत्सादन
2।6।121।2।1
परिकर्माङ्गसंस्कारः स्यान्मार्ष्टिर्मार्जना मृजा। उद्वर्तनोत्सादने द्वे समे आप्लाव आप्लवः॥
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उद्वर्तनम् [udvartanam], 1 Going up, rising.
Springing up, growth (of plants, grain &c.)
Prosperity, elevation.
Turning from side to side; springing up, popping the head; चटुलशफरोद्वर्तनप्रेक्षितानि Me.42.
Grinding, pounding.
Drawing out metal, wire-drawing.
Anointing, smearing; करोद्वर्तनार्थे चन्दनं समर्पयामि; cf. also सायण's commentary on the Śatapaṭha Brāhmaṇa 12.8.3.16. - सर्वसुरभिचन्दनादि उन्मर्दनं उद्वर्तनं यजमानस्य भवति ।
Particularly, rubbing and cleaning the body with perfumes or fragrant unguents, or the unguents used for this purpose or to relieve pain; नाक्रामेद्रक्तविण्मूत्रष्ठीवनोद्वर्तनादि च Y.1.152; Ms.4.132 (अभ्य- ङ्गमलापकर्षणपिष्टकादि Kull.). In this connection the meaning 'vomiting' seems appropriate, along with other filthy objects; cf. उद्वृत्त = vomited.
Bad behaviour or conduct, rudeness.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन mfn. causing to burst Hariv. 9563
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. the act of rising , going up , ascending , jumping up Megh. Katha1s. VarBr2S.
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. the springing up of plants or grain etc.
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. swelling up , overflowing Car.
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. drawing out metal , laminating W.
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. grinding , pounding
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. rubbing or kneading the body , rubbing and cleansing it with fragrant unguents
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. the unguents used for that purpose (or to relieve pains in the limbs etc. ) Ya1jn5. Mn. Sus3r. Katha1s. etc.
उद्वर्तन/ उद्-वर्तन n. bad behaviour , bad conduct L.