उपसंहार
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपसंहारः, पुं, (उपसंहरणम् । उप + सम् + हृ + घञ् ।) अन्तः । शेषः । यथा । “उपक्रमोपसंहारयोः शुक्लत्वकीर्त्तनाच्च” । इति सप्तमीप्रकरणे तिथ्यादितत्त्वलिखनम् ॥ (एकत्रीकरणम् । सम्यगाहरणम् ॥)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपसंहार¦ पु॰ उप + सम् + हृ--घञ्।
१ समाप्तौ, स च ग्रन्थ-तात्पर्य्यावधारकलिङ्गभेदः
“उपक्रमोपसंहारौ--हेतुस्तात्प-र्य्यनिर्ण्णये, इत्युक्तेः। तत्रोभयोरेव तद्धेतुत्वं न तु प्रत्ये-कस्येत्युक्तमुपक्रमशब्दे।
२ संग्रहे च।
३ सम्यघरणे
४ एकत्रश्रुतार्थस्यान्यत्रान्वयार्थमुपक्षेपे यथा गुणोपसंहारः। तच्छ-ब्दे विवृतिः।
५ साकण्येन सम्बन्धे
“सर्वोपसंहारवत्या-व्याप्तेर्दुर्ज्ञानत्वात्” सर्व॰ स॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपसंहार¦ m. (-रः)
1. Withholding, refusing.
2. Taking away.
3. Except- ing, excluding.
4. Destruction, death, end.
5. Collection, assem- blage.
6. Compendium.
7. Brevity, conciseness.
8. Attacking, in- vasion.
9. (In logic,) Refutation. E. उप and सम् before हृ to take, घञ aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपसंहारः [upasaṃhārḥ], 1 Drawing in or together, contracting; क्रियतामुपसंहारो गुर्वर्थं द्विजसत्तम Mb.5.116.13.
Drawing away, withdrawing, excluding, withholding. अजान- न्नुपसंहारं प्राणकृच्छ्रमुपस्थिते Bhāg.1.7.2.
A collection, assemblage; न तु धर्मोपसंहारमधर्मफलसंहितम् Rām.5.51 28.
Summing up, winding up, conclusion (opp. उपक्रम).
A preparation (of a speech &c.).
A compendium, resume.
Brevity, conciseness.
Perfection.
Destruction, death, end.
Attacking, invading.
(In logic) Refutation.
N. of the concluding chapters in several books.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपसंहार/ उप-संहार m. the act of withdrawing , withholding , taking away MBh.
उपसंहार/ उप-संहार m. drawing towards one's self , bringing near TPra1t.
उपसंहार/ उप-संहार m. summarizing , summing up , resume Veda1ntas. Nya1yak.
उपसंहार/ उप-संहार m. conclusion , end , epilogue Katha1s. Sa1h. Sarvad. etc.
उपसंहार/ उप-संहार m. N. of the concluding chapters in several books
उपसंहार/ उप-संहार m. suppression , subduing
उपसंहार/ उप-संहार m. end , death , destruction L.