उपेक्षा
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपेक्षा, स्त्री, (उप + ईक्ष् + अ + टाप् ।) अस्वी- कारः । त्यागः । (औदासीन्यम् । यथा, रघुः १४ । ६५ । “कुर्य्यामुपेक्षां हतजीवितेऽस्मिन्” ।) युद्धविषये तु क्षुद्रोपायः । “मायोपेक्षन्द्रजालानि क्षुद्रोपाया इमे त्रयः” । इति हेमचन्द्रः ॥
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपेक्षा¦ स्त्री उप + ईक्ष--अ।
१ त्यागे इदं न मम स्यादितिइच्छाभेदे
३ औदासीन्ये
४ अनपेक्षणे च। उपेक्षा च पर-स्वत्वानभिसन्धानापूर्बकस्वत्वप्रागभावासमानकालीनस्वत्वावि-षयकेच्छा। उपेक्षायाः स्वत्वनाशकत्वम् स्मृतौ व्यव-स्थापितम्
“उपेक्षानात्मक स्तत्र निश्चयः कारणं भवेत्” भाषोक्ते
५ इदमुपादेयं न भवतीत्याकारकज्ञानभेदेच
“कुर्यामुपेक्षां हतजीपितेऽस्मिन्” रघुः।
६ योगशास्त्रोक्तेचित्तप्रसादनार्थभावनाचतुष्टयान्तर्गते भावनाभेदे।
“मैत्री-करणामुदितोपेक्षाणां सुखदुःस्वपुण्यापुण्यविषयाणां भाव-नातश्चित्तप्रसादनम्” पात॰ सू॰
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपेक्षा¦ f. (-क्षा)
1. Trick, deceit, one of the minor expedients in war.
2. Abandoning, leaving.
3. Dissent.
4. Negligence, neglect.
5. En- durance, patience.
6. Contempt, disdian. E. उप before ईक्ष् to see, अङ् and टाप् affs.
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपेक्षा [upēkṣā], 1 Overlooking, disregard, neglect.
Indifference, contempt, disdain; कुर्यामुपेक्षां हतजीविते$स्मिन् R.14.65.
Leaving, quitting.
Endurance, patience.
Dissent.
Neglect, trick or deceit (one of the 7 expedients in war).
A sort of भावना in Yoga, q. v.
Regard, consideration.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
उपेक्षा/ उपे f. overlooking , disregard , negligence , indifference , contempt , abandonment MBh. Ragh. Hit. etc.
उपेक्षा/ उपे f. endurance , patience
उपेक्षा/ उपे f. dissent
उपेक्षा/ उपे f. trick , deceit (as one of the minor expedients in war) L.
उपेक्षा/ उपे f. regard L.
Purana index[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--one of the उपायस् of a king. M. २२२. 2.