ऋते
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋते, व्य, (ऋत + के ।) विना । वर्ज्जनम् । इत्यमरः ॥ (“अवेहि मां प्रीतमृते तुरङ्गमात्” । इति रघुवंशे । ३ । ६३ ॥ तथा, कुमारे २ । ५७ । “अंशादृते निषिक्तस्य नीललोहितरेतसः” ॥)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋते अव्य।
वर्जनम्
समानार्थक:पृथक्,विना,अन्तरेण,ऋते,हिरुक्,नाना
3।4।3।1।4
पृथग्विनान्तरेणर्ते हिरुङ्नाना च वर्जने। यत्तद्यतस्ततो हेतावसाकल्ये तु चिच्चन॥
पदार्थ-विभागः : , क्रिया
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋते¦ अव्य॰ ऋत (सौत्रः) के।
१ वर्ज्जने
२ विनार्थे च।
“अवे-हि मां प्रीतमृते तुरङ्गमात्” रघुः
“अंशादृते निषिक्तस्यनीललोहितरेतसः” कुमा॰।
“शक्तोऽन्यः सहितुं वेगमृतेदेवं पिनाकिनम्” भा॰ व॰
३९ अ॰।
“नाभिव्याहारयेद्ब्रह्म स्वधानिनयनादृते” मनुः
“अभ्रातृको हरेत्सर्वंदुहितॄणां सुतादृते” या॰। एतच्छब्दस्य विनार्थत्वात्[Page1446-a+ 38] तद्योगे पञ्चमी द्वितीया तृतीया च भवति उक्तोदाहरणेषुपञ्चमी द्वितीयाद्रष्टव्या। तृतीयाया उदाहरण मृग्यम्।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋते¦ ind. Besides, except. E. ऋत Sautra root, to except, के aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋते [ṛtē], ind. Except, without, with the exception of (usually with abl.); ऋते क्रौर्यात्समायातः Bk.8.15; अवेहि मां प्रीतमृते तुरङ्गमात् R.3.63; पापादृते Ś.6.22; Ku. 1.51;2.57; sometimes with acc. ऋते$पि त्वां न भविष्यन्ति सर्वे Bg.11.32; rarely with instr.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋते ind. See. ऋत्.
ऋते ind. (according to BRD. loc. case of the p.p. of ऋ)under pain of , with the exclusion of , excepting , besides , without , unless (with abl. or acc. or a sentence beginning with यतस्) RV. AV. etc. MBh. Pan5cat. etc.