ऋद्ध
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋद्धम्, क्ली, (ऋध् + क्त ।) सम्पन्नधान्यम् । इति मे- दिनी ॥ परिपक्वमर्द्दितधान्यम् । इत्यमरटीकायां भरतः ॥ बहुलितधान्यम् । इति सुभूतिः ॥ तत्प- र्य्यायः । आवसितम् २ । इत्यमरः ॥ अवसितम् ३ । इति तट्टीका ॥ सिद्धान्तः । इति हेमचन्द्रः ॥ (पुं, विष्णुः । यथा, महाभारते विष्णुसहस्रनाम- कीर्त्तने १३ । १४९ । ४३ । “ऋद्धः स्पष्टाक्षरो मन्त्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युतिः” ॥)
ऋद्धः, त्रि, (ऋध् + क्त ।) समृद्धः । सम्पन्नः । इति मेदिनीकरहेमचन्द्रौ ॥ (यथा, गीतायाम् । २ । ८ । “अवाप्य भूमावसपत्नमृद्धं राज्यं सुराणामपि चाधिपत्यम्” ॥)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋद्ध वि।
अपनीततृणसशीकृत_धान्यम्
समानार्थक:ऋद्ध,आवसित
2।9।23।2।1
शूकोऽस्त्री श्लक्ष्णतीक्ष्णाग्रे शमी शिम्बा त्रिषूत्तरे। ऋद्धमावसितं धान्यं पूतं तु बहुलीकृतम्.।
पदार्थ-विभागः : खाद्यम्,प्राकृतिकखाद्यम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋद्ध¦ न॰ ऋध--क्त।
१ पक्वम र्दतधान्ये
२ सिद्धान्ते
३ वृद्धौ च।
४ समृद्धे
५ सम्पन्ने त्रि
“इयमृद्धवनी वृथाऽवनी” नैष॰। अवा-प्य भूमावसपत्नमृद्धंराज्यं सुराणामपि चाधिपत्यम्” गीता
“धमज्ञानवैराग्यादिभिः सम्पन्ने प्रपञ्चरूपेण विवर्त्तमानेच
६ विष्णौ पु॰।
“ऋद्धः स्पष्टाक्षरो मन्त्रः” विष्णुस॰धर्मादिभिरुपेतत्वात् ऋद्धः” भा॰।
“सहर्द्धिरृद्धो वृद्धा-त्मा” विष्णुस॰।
“प्रपञ्चरूपेण वर्द्धमान ऋद्धः” भा॰
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋद्ध¦ mfn. (-द्धः-द्धा-द्धं) Prosperous, thriving, rising, &c. n. (-द्धं)
1. Stored grain.
2. A demonstrated conclusion, a distinct result. E. ऋघ् to grow, &c. affix क्त।
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋद्ध [ṛddha], p. p.
Prosperous, thriving, rich; अवाप्य भूमाव- सपत्नमृद्धं राज्यं Bg.2.8; ऋद्धापणं राजपथं स पश्यन् R.14.3,85; 2.5,5.4,8.6; splendidly furnished; मन्दिरम् Ku.7. 55.
Increased, growing.
Stored (as grain).-द्धः N. of Viṣṇu.
द्धम् Increase, growth.
A demonstrated conclusion; distinct result.
Collection of grain after beating it out.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
ऋद्ध mfn. increased , thriving , prosperous , abundant , wealthy Kum. Ragh. Katha1s. etc.
ऋद्ध mfn. filled with (voices) , made to resound
ऋद्ध n. stored grain L.
ऋद्ध n. a demonstrated conclusion , distinct result L.