कः
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कः, पुं, (कचति दीप्यते स्वेन ज्योतिषा ज्योति- र्म्मयत्वात् कच् + ड ।) ब्रह्मा (यथा, भागवते । ३ । १२ । ५१ । “एवं युक्तकृतस्तस्य दैवं चावेक्षतस्तदा । कस्य रूपमभूद् द्वेधा यत्कायमभिचक्षते” ॥) विष्णुः । (यथा महाभारते । १३ । विष्णोः सहस्र- नामकथने । १४९ । ९१ । “एको नैकः सवः कः किं यत् तत्पदमनुत्तमम्” ॥ प्रजापतिः । यथा भागवते । ८ । ५ । ३९ । “खेभ्यश्च छन्दांस्यृषयो मेढ्रतः कः प्रसीदतां नः स महाविभूतिः” ॥) दक्षः । (यथा भागवते । ९ । १० । १० ॥ “जघ्नेऽद्भुतैणवपुषाऽश्रमतोऽपकृष्टो मारीचमाशु विशिखेन यथा कमुग्रः” ॥) कामदेवः ॥ अग्निः ॥ वायुः ॥ यमः ॥ सूर्य्यः ॥ आत्मा ॥ राजा ॥ ग्रन्थिः ॥ मयूरः ॥ इति मेदिनी ॥ मनः ॥ शरीरम् ॥ कालः ॥ धनम् ॥ शब्दः ॥ इत्यनेकार्थ- कोषः ॥ प्रकाशः ॥ इत्येकाक्षरकोषः ॥
कः, त्रि, सर्व्वनाम । इति विश्वः । के कि इति भाषा ॥ (यथा विष्णुपुराणे । १ । १७ । २० । “तमृते परमात्मानं तात ! कः केन शास्यते” ॥)
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कः [kḥ], 1 Brahman. प्रजाः सिसृक्षुः क इवादिकाले Ch.2.51. यावद्गमं रुद्रभयाद्यथा कः Bhāg.1.7.18.
Viṣṇu.
Kāmadeva.
Fire.
Wind or air.
Yama.
The sun.
The soul.
A king or prince.
Knot or joint.
A peacock.
The king of birds.
A bird.
The mind.
Body.
Time.
A cloud.
A word, sound.
Light, splendour.
Wealth, property.
Dakṣa Prajāpati.
कम् Happiness, joy, pleasure (as in नाक which is explained thus; न कं (सुखम्) = अकं न अकं दुःखं यत्र) नुतपदकमला कमला कलधृतकमला करोतु मे कमलम् (कम् + अलम्) Subhāṣ.; Ch. Up.4.1.5.
Water; सत्येन माभिरक्ष त्वं वरुणेत्यभिशाप्य कम् Y.2.18; के शवं पतितं दृष्ट्वा पाण्डवा हर्ष- निर्भराः Subhāṣ. (where a pun is intended on केशव, the apparent meaning being Keśava.)
The head; as in -कन्धरा (= कं शिरो धारयतीति). वलीपलित एजत्क इत्यहं प्रत्युदाहृतः Bhāg.9.6.41.
An act of a woman.
Flock of hair.
A collection of woman's acts (कं केशे कं च नारीणां करणे च तयोर्गणे).
milk.
Misery.
Poison.
Fear; cf. कं शिरः कं सुखं तोयं पयो दुःखं विषं भयम् Enm. -Comp. -ज a. watery, aquatic. -जम् A lotus. -दः a cloud (giving water).