कर्तृ
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]Apte
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कर्तृ [kartṛ], a. or s. [कृ-तृच्] कर्ताहमिति मन्यते Bg.3.27.
A doer, one who does, makes, performs &c., an agent; वंशस्य˚ R.2.64; व्याकरणस्य कर्ता author of Grammar ऋणस्य कर्ता one who incurs debt; हितकर्ता a benefactor; सुवर्णकर्ता a goldsmith &c.
(In gram.) An agent (the meaning of the instrumental case).
The Supreme Spirit.
An epithet of Brahmā.
N. of Viṣṇu and Śiva also.
A priest. -Comp. -अभिप्राय a. (P.I.3.72) accruing to the agent. -वाच्यः the active voice.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कर्तृ mfn. one who makes or does or acts or effects , a doer , maker , agent , author (with gen. or acc. or ifc. See. भय-कर्तृ, etc. ) RV. AV. etc. MBh. Mn. etc.
कर्तृ mfn. doing any particular action or business , applying one's self to any occupation (the business or occupation preceding in the compound See. सुवर्ण-कर्तृ, राज्य-क्, etc. )
कर्तृ mfn. one who acts in a religious ceremony , a priest S3Br. A1s3vGr2. etc.
कर्तृ m. the creator of the world S3Br. xiv Ya1jn5. iii , 69
कर्तृ m. N. of विष्णुPan5cat.
कर्तृ m. of ब्रह्मन्L.
कर्तृ m. of शिवL.
कर्तृ m. (in Gr. )the agent of an action (who acts of his own accord [ स्व-तन्त्र]) , the active noun , the subject of a sentence (it stands either in the nom. [in active construction] , or in the instr. [in passive construction] , or in the gen. [in connection with a noun of action] ; it is opposed to कर्मन्, the object) Pa1n2. etc.
कर्तृ m. one who is about to do , one who will do (used as periphr. fut. ) MBh.
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कर्तृ वि.
(कृ + तृच्) वह व्यक्ति जो उखापात्र का निर्माण करता है। यजमान इसे अध्वर्यु अथवा महिषी को प्रदान करता है, आप.श्रौ.सू. 16.4.3; कार्यसम्पादक ऋत्विक्, मा.श्रौ.सू. 1.1.1.2।