कामल
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कामलः, पुं, स्त्री, (कम + णिच् + कलच् ।) रोग- विशेषः । का~ओल कामला इति च प्रसिद्धिः । इति मेदिनी ॥ तस्य निदानसम्प्राप्ती यथा, -- “पाण्डुरोगी च योऽत्यर्थं पित्तलानि निषेवते । तस्य पित्तमसृङ्मांसं दग्ध्वा रोगाय कल्पते” ॥ तस्य लक्षणम् । “हारिद्रनेत्रः सुभृशं हारिद्रत्वङ्नखाननः । रक्तपीतशकृन्मूत्रो भेकवर्णो हतेन्द्रियः ॥ दाहाविपाकदौर्ब्बल्यसदनारुचिकर्षितः । कामला बहुपित्तैषा कोष्ठशाखाश्रया मता । कालान्तरात् खरीभूता कृच्छ्रा स्यात्कुम्भकामला” ॥ तस्यारिष्टलक्षणम् । “कृष्णपीतशकृन्मूत्रो मृशं शूवश्च मानवः । सरक्ताक्षिमुखच्छर्द्दिविण्मूत्रो यश्च ताम्यति ॥ दाहारुचितृडानाहतन्द्रामोहसमन्वितः । नश्यति श्वासकासार्त्तो विड्भेदी कुम्भकामली” ॥ इति माधवकरः ॥
कामलः, पुं, (कामयते अभीष्टमस्मिन् । कम + अ- धिकरणे + कलच् ।) वसन्तकालः । मरुभूमिः । (कामं लाति गृह्णातीति । काम + ला + कः ।) का- मुके त्रि इति मेदिनी ॥
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कामल¦ त्रि॰ कम--कलच्।
१ कामुके। आधारे कलच्।
२ वसन्तकाले पु॰ कस्य जलस्यामलोऽसम्बन्धो यत्र।
३ मरुदेशे च मेदिनी।
४ रोगप्तेदे पुंस्त्री मेदि॰। तन्निदा-नादि।
“पाण्डुरोगी च योऽत्यर्थं पित्तलानि निषे-वते। तस्य पित्तमसृङ्मांसं दग्ध्वा रोगाय कल्पते” निदानम्।
“हरिद्रनेत्रः सुभृशं हारिद्रदृङ्नखाननः। रक्तपित्तशकृन्मूत्रो भेदकर्णो हतेन्द्रियः। दाहाविपाक-दौर्बल्यसदनारुचिकर्षितः। कामला बहुपित्तैषा कोष्ठ-शाखाश्रया मता। कालान्तरात् खरीभूता कृछ्रा स्यात्कुम्भकामला। तस्य सम्प्रप्तिः। तस्यारिष्टलक्षणं यथा। कृष्णप्रीतशकृन्मूत्रो भृशं शूनश्च भानवः। स रक्ताक्षिमुख-च्छर्द्दिविण्मूत्री यस्य ताम्यति। दाहारुचितृषानाह-तन्त्रामोहसमन्वितः। नश्यति श्वासकाशार्त्तो विड्भेदीकुम्भकामली। छर्द्यरोचकहृल्लासज्वरक्लोमनिपीडितः। नष्टाग्निसंज्ञः क्षिप्रं हि कामलावान् विपद्यते” माधव-निदानम्।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कामल¦ mfn. (-लः-ला-लं) Libidinous, cupidinous. mf. (-लः-ला) A com- plaint, jaundice, excessive secretion or obstruction of bile. m. (-लः)
1. Spring.
2. A dry and sterile soil. E. काम desire, ला to bring, ड aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कामल [kāmala], a. Lustful, libidinous.
लः The spring.
A desert.
Excessive obstruction of bile.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
कामल mfn. libidinous , lustful L.
कामल m. the spring L.
कामल m. dry and sterile soil , desert L.
कामल mf. a form of jaundice Sus3r. Hcat.
कामल mf. excessive secretion or obstruction of bile W.