खन
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
खन, उ ञ विदारे । इति कविकल्पद्रुमः ॥ (भ्वां- उभं-सकं-सेट् ।) उ, खनित्वा खान्त्वा । ञ, तृषितो जाह्नवीतीरे कूपं खनति दुर्म्मतिः । खनते । इति दुर्गादासः ॥
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
खन¦ विदारे भ्वा॰ उभ॰ सक॰ सेट्। खनति ते--अखानीत्--अख-नीत् अखनिष्ट खायात्--खन्यात्। चखान चखतुः चखे,खातम् खनित्रं खेयम्। खनिता। खनित्वा--खात्वा खानः। खनितुम्। खनन् खनमानः। खायते खन्यते खनिः खनकः। [Page2465-b+ 38]
“इमां खनाम्योषधिम्” ऋ॰
१० ।
१४
५ ।
२१ ।
“अभ्रि-रसि नार्य्यसि त्वया वयमग्निं शकेम खनितुम्” यजु॰।
१०
“त्वां गन्धर्वा अखनन्” यजु॰
१२ ,
९८ ।
“यथा खनन्खनित्रेण नरोवार्य्यधिगच्छति” मनुः।
“अगस्त्यः खन-मानः खनित्रैः” ऋ॰
१ ,
१७
९६ । अभि + आभिमुख्येन सर्वतश्च खनने।
“यो हीहामिखनेदप्एवाभिविन्देत्” शत॰ ब्रा॰
११ ,
१ ,
६ ,
१६ । अव + अधःखनने। अवखनति अवखातः। आ + समन्तात् खनने आखरः आखनः आखुः। उद् + उत्पाटने
“फलैः संवर्द्धयामासुरुत्खातप्रतिरोपिताः” (कलमाः)।
“त्याजितैः फलमुत्खातैर्भग्नैश्च बहुधा नृपैः!”
“वङ्गानुत्खाय तरसाउत्खातलोकत्रयकण्टकोऽपि” रघुः। नि + निधाने सक॰
“निचखान जयस्तम्भम्” वसु-धायां निचख्नतुः”
“अष्टादशद्वीपनिखातयूपः” रघुः
“विषादशङ्कुश्च मतौ निचख्ने” भट्टिः। निस् + निर् + निष्क्रामणे
“समुद्रान्निरखनंस्तीक्ष्णाभि-रभ्रि भः” शत॰ ब्रा॰
७ ।
५ ।
२ ।
५२ । परि + परितः खनने परिखा उत्पाटने च
“कण्टकिक्षीरि-णस्तु समूलान् परिखायाद् वासयेदपामार्गम् आश्व॰
२ ।
७५ वि + विशेषेण खनने।
“यत्ते भूमिं विखनामि क्षिप्रं तदपि-रोहतु” अथ॰
१२ ।
१ ।
३५ ।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
खन (उ,) खनु¦ r. 1st cl. (खनति-ते)
1. To dig or delve.
2. To hurt.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
खन mfn. digging , rooting up AV. xvi , 1 , 3 (See. मृत्-ख्)