चतुरानन

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चतुराननः, पुं, (चत्वारि आननानि मुखानि यस्य ।) ब्रह्मा । इत्यमरः । १ । १ । १६ ॥ तस्य चतुराननत्वे कारणं यथा, -- “तस्यां स चाम्भोरुहकर्णिकाया- मवस्थितो लोकमपश्यमानः । परिक्रमन् व्योम्नि निवृत्तनेत्र- अत्वारि लेभेऽनुदिशं मुखानि ॥” इति श्रीभागवते । ३ । ८ । १६ ॥ (यथा, -- “इतरतापशतानि यथेच्छया वितर तानि सहे चतुरानन ! । अरसिके तु रहस्यनिवेदनं शिरसि मा लिख मा लिख मा लिख ॥” इत्युद्भटः ॥)

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चतुरानन पुं।

ब्रह्मा

समानार्थक:ब्रह्मन्,आत्मभू,सुरज्येष्ठ,परमेष्ठिन्,पितामह,हिरण्यगर्भ,लोकेश,स्वयम्भू,चतुरानन,धातृ,अब्जयोनि,द्रुहिण,विरिञ्चि,कमलासन,स्रष्टृ,प्रजापति,वेधस्,विधातृ,विश्वसृज्,विधि,नाभिजन्मन्,अण्डज,पूर्व,निधन,कमलोद्भव,सदानन्द,रजोमूर्तिन्,सत्यक,हंसवाहन,क,आत्मन्,शम्भु

1।1।16।2।4

ब्रह्मात्मभूः सुरज्येष्ठः परमेष्ठी पितामहः। हिरण्यगर्भो लोकेशः स्वयम्भूश्चतुराननः॥

जन्य : सनत्कुमारः

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, आत्मा, ईश्वरः

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चतुरानन¦ पु॰ चत्वारि आननान्यस्य। चतुर्मुखे वेधसिअमरः।
“तस्यां स चाम्भोरुहकर्णिकायामवस्थितोलोकमपश्यमानः। परिक्रमन् व्योम्नि विवृत्तनेत्रश्च-त्वारि लेभेऽनुदिशं मुखानि” भाग॰

३ ।

८ ।

१८ । उक्तेस्तस्यतथात्वम्।
“इतरतापशतानि यथेच्छया वितर तानिसहे चतुरानन!” उद्भटः

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चतुरानन¦ m. (-नः) A name of BRAHMA. E. चतुर four, and आनन face; four-faced.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चतुरानन/ चतुर्--आनन m. " four-faced " , ब्रह्माVarBr2S. vci , 16 BhP. v , 1 , 30 Katha1s. xxiv.