चतुष्क
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चतुष्कम्, क्ली, (चत्वारोऽवयवा यस्य वा कन् । चतुष्कं चतुरवयवम् । यथा, मनुः । ७ । ५० । “पानमक्षाः स्त्रियश्चैव मृगया च यथाक्रमम् । एतत् कष्टतमं विद्याच्चतुष्कं कामजे गणे ॥” गृहविशेषः । यथा, कुमारे । ५६८ । “चतुष्कपुष्पप्रकरावकीर्णयोः परोऽपि को नाम तवानुमन्यते ॥”) यष्टिभेदः । इति शब्दरत्नावली ॥ (पुंसि तु राजविशेषः । यथा, राजतरङ्गिण्याम् । ८ । २८४९ । “अथ पांक्तीहरिर्य्योऽभूच्चतुष्कः कोष्टकानुजः ॥”)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चतुष्क¦ न॰ चतुरवयव चत्वाराऽवेयबायस्य वा कन्।
१ चतुः-संख्यायां
२ तदन्विते च
“एकं द्विकं त्रिकं चैव चतुष्क” पञ्चकं तथा। तामार्था इति सर्वेऽमी पक्षाः शास्त्रेव्यवस्थिताः” हरिः।
“एतत् कष्टतमं विद्यात् चतुष्कंकामजे गणे” द्विकन्त्रिकञ्चतुष्कञ्च पञ्चकञ्च शतं समम्” इति च मनुः।
३ चतुस्तम्भे मण्डपभेदे
“चतुष्कपुष्प-प्रकरावकीर्णयोः”
“नार्य्यश्चतुष्काभिसुर्स्व व्यनैपुः” इतिच कुमा॰।
“नारीसनांसीव चतुष्कमन्तः” रघुः।
४ मश-कार्य्यां (मशारि)
५ पुष्करिणीभेदे च स्त्री ङीप् मेदि॰।
६ यष्टिभेदे न॰ शब्दार्थ॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चतुष्क¦ mfn. (-ष्कः-ष्का-ष्कं) Four. f. (-ष्की)
1. A large four-sided pond or tank.
2. A bed or musquito ourtain.
3. A necklace of four strings. E. चतुर् four, कन् affix, and र is changed to ष। चतुरवयवं चत्वारोऽवयवा यस्य वा कन् |
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चतुष्क [catuṣka], a. [चतुरवयवं चत्वारो$वयवा यस्य वा कन्]
Consisting of four.
Increased by four; द्विकं त्रिकं चतुष्कं च पञ्चकं च शतं समम् Ms.8.142 (i. e. 12, 13, 14, or 15, or interest at the rate of 2 to 5 percent).
ष्कम् The number 'four'.
A collection of four.
cross-way
A quadrangular courtyard.
A hall resting on (four) pillars, a hall or saloon in general; Ku.5.68, 7.9.
A necklace of four strings.
A stand or a seat with four feet (Mar. चौरंग); चतुष्कैर्मञ्चकैश्चापि ... Śiva. B.22.62.
ष्की A large four sided pond.
A mosquito curtain.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चतुष्क mfn. consisting of 4 La1t2y. RPra1t. S3ulbas. Sus3r.
चतुष्क mfn. (with शत, 100) + 4( i.e. 4 percent.) Mn. viii , 142 Bi1jag.
चतुष्क m. any sign (as the स्वस्तिक) having 4 marks L.
चतुष्क m. N. of a man Ra1jat. viii , 2849 ; 2859 ; 2911 ; 2931
चतुष्क n. a set of 4 , collection of 4 Mn. vii , 50 Ya1jn5. iii , 99 MBh. xii , 12706 (or = अंशयोः कट्योश् चा-न्तरालSch. ) Mr2icch. ix , 12 Srut.
चतुष्क n. = -वेश्मन्Kum. v , 68 ; vii , 9
चतुष्क n. a quadrangular courtyard (used for receiving guests) Pan5cat. ( ifc. f( आ). ) Prasannar. iii , 6 Pan5cad.
चतुष्क n. a crossway L.
चतुष्क n. a necklace of 4 strings L.
चतुष्क n. a bed-or musquito-curtain L.
चतुष्क n. a necklace of 4 strings W.
चतुष्क etc. See. col. 1.
Vedic Rituals Hindi
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
चतुष्क न.
(चत्वारो अवयवा यस्य तत्) चार प्रकार के (जल), मा.श्रौ.सू. 9.2.1.12 (अश्वमेध में उबालना)