चुद्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चुद् [cud], I. 1 U. (चोदयति-ते, चोदित)

To send, direct, throw forward, urge or drive on, push on; चोदयाश्वान Ś.1.

To prompt, inspire, impel, animate, excite; R.4.24.

To hasten, accelerate.

To question, ask.

To press with a request.

To put forward, adduce, as an argument or objection.

To enjoin, lay down; Ms.2.165.

To request, solicit.

To help on.

To bring or offer quickly.

To fix, settle, direct.

To be quick. -II. 1 U. Ved. (चोदति- ते)

To impel, incite.

To offer quickly (Soma).

To hasten, be quick.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

चुद् cl.1. चोदति, ते( Subj. चोदत्; Impv. द, दत, दस्व, (2. du. ) देथाम्; aor. 2. sg. चोदीस्; pr. p. See. अ-चोदत्) , to impel , incite , animate RV. ; to bring or offer quickly (as the सोम) RV. ; A1. to hasten RV. : Caus. चोदयति, rarely ते( Subj. 2. sg. यासि, यासे; aor. अचूचुदत्MBh. xiii , 35 ; p. चोदयत्; Pan. चोद्यमान) , to sharpen , whet RV. vi , 47 , 10 ( cf. 3 , 5 ) ; ix , 50 , 1 ; x , 120 , 5 ; to impel , incite , cause to move quickly , accelerate RV. AV. iii , 15 , 1 MBh. etc. ; (with चक्षुस्)to direct (the eye) towards( loc. ) Mr2icch. ix , 11 ; to inspire , excite , animate RV. AV. vii , 46 , 3 ; to request , petition , ask , urge on , press or importune with a request La1t2y. ii , 9 , 15 Mn. MBh. etc. ; help on , assist in the attainment of( dat. ) RV. ; to bring or offer quickly , vi , 48 , 9 ; vii , 77 , 4 ; to ask for MBh. xiii R. vii BhP. x ; to inquire after MBh. i , 5445 ; to enjoin , fix , settle S3a1n3khS3r. La1t2y. ; to object , criticise Ba1dar. Sch. ; to be quick RV. i , 117 , 3 ; x , 101 , 12 and 102 , 12 ; ([ cf. ? , ? ; Lat. cudo.])