जन्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

जन् [jan], 4 Ā. (जायते, जज्ञे, अजनि-अजनिष्ट, जनितुम्, जात; pass. जन्यते or जायते)

To be born or produced (with abl. of source of birth); अजनि ते वै पुत्रः Ait. Br.; Ms.1.9; 3.39,41; प्राणाद्वायुरजायत Rv.1.9.12; Ms.1.8; 3.76;1.75.

To rise, spring up, grow (as a plant &c.)

To be, become, happen, take place, occur; अनिष्टादिष्टलाभे$पि न गतिर्जायते शुभा H.1.6; रक्तनेत्रो$जनि क्षणात Bk.6.32; Y.3.226; Ms.1.99.

To be possible, applicable &c.

To be born or destined for anything.-Caus. (जनयति)

To give birth, beget, cause, produce.

To cause, occasion.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

जन् cl.1. ([ RV. AV. ])and cl.10. जनति, ते( Subj. जनत्RV. ; नात्AV. vi , 81 , 3 ; A1. नतRV. x , 123 , 7 ; impf. अजनत्RV. ; p. जनत्) , जनयति, ते(in later language only P. Pa1n2. 1-3 , 86 ; Subj. नयत्; impf. अजनयत्; aor. अजीजनत्; p. जनयत्; inf. जनयितवैS3Br. xiv ) , twice cl.3. ( Subj. जजनत्MaitrS. i , 3 , 20 and 9 , 1 [ Ka1t2h. ix , 8 ] ; cf. Pa1n2. 6-1 , 192 and vii , 4 , 78 Ka1s3. ; pr. जजन्तिDha1tup. xxv , 24 ; aor. A1. जनिष्ट; A1. अजनिRV. ii , 34 , 2 ; perf. जजान; 3. pl. जज्ञुर्RV. etc. ; once जजनुर्, viii , 97 , 10 ; p. ज्ञिवस्; Ved. inf. जनितोस्, iv , 6 , 7 AitBr. S3Br. iii ; [ Pa1n2. 3-4 , 6 ] ; Ved. ind.p. नित्वीRV. x , 65 , 7 )to generate , beget , produce , create , cause RV. AV. etc. ; to produce (a song of praise , etc. ) RV. ; ( cl.10. or Caus. ) to cause to be born AV. vii , 19 , 1 ; xiii , 1 , 19 VarBr2. xiv , 1 ; xix ; to assign , procure RV. VS. xix , 94 ; cl.4. जायते( ep. also ति; impf. अजायत; pr. p. जयमान; fut. जनिष्यते; aor. अजनिष्ट; 1. [ RV. viii , 6 , 10 ] and 3. sg. अजनि; 3. sg. जनि, i , 141 , 1 ; जानि, 7 , 36 ; perf. जज्ञे, 2. sg. ज्ञिषे3. pl. ज्ञिरे, p. ज्ञान)and([ RV. ]) cl.2. (?) A1. (2. sg. जञिषे, 2. pl. जिञ्रे, निष्वा[ vi , 15 , 18 ] , निध्वम्cf. Pa1n2. 7-2 , 78 ; impf. 3. p. अज्ञत[ aor. Pa1n2. 2-4 , 80 ] AitBr. ) , twice cl.1 A1. ( impf. 3. pl. अजनताRV. iv , 5 , 5 ; p. जनमान, viii , 99 , 3 ) to be born or produced , come into existence RV. AV. etc. ; to grow (as plants , teeth) AV. iv f. AitBr. vii , 1 5 S3Br. xiv Ka1tyS3r. Mn. ix , 38 VarBr2S. ; to be born as , be by birth or nature (with double nom. ) MBh. i , 11 , 15 Pan5cat. iv , 1 , 5 ; to be born or destined for( acc. ) RV. iv , 5 , 5 Mun2d2Up. iii , 1 , 10 ( v.l. जयतेfor जाय्); to be born again Mn. iv , ix , xi f. MBh. i , iii , xiii Hit. Introd. 14 ; to become , be RV. AV. etc. ; to be changed into( dat. ) Pa1n2. 2-3 , 13 Ka1s3. ; to take place , happen Vet. i , 11 ; iv , 25 ; to be possible or applicable or suitable Sus3r. ; to generate , produce R. iii , 20 , 17 Caran2. : Pass. जन्यते, to be born or produced Pa1n2. 6-4 , 43 : Desid. जिजनिषति, 42 Ka1s3. : Intens. जञ्जन्यतेand जाजाय्, 43 ( cf. Vop. xx , 1 7 ); ([ cf. ? Lat. gigno , (g)nascor ; Hib. genim , " I beget , generate. "])