देय
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
देयम्, त्रि, (दा + “अचो यत् ।” ३ । १ । ९७ । इति यत् । “ईद्यति ।” ६ । ४ । ६५ । इति ईत् ।) दातव्यम् । दानीयम् । इति व्याकरणम् ॥ यथा, हितोपदेशे । १ । ३६ । “उद्योगिनं पुरुषसिंहमुपैति लक्ष्मी- र्दैवेन देयमिति कापुरुषा वदन्ति ॥”)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
देय¦ त्रि॰ दा--कर्मणि यत्।
१ दातव्ये
“स्वंकटुम्बाविरोधेन देयंदारसुतादृते। नान्वये सति सर्वस्वं यच्चान्यस्मै प्रातश्रुतम्[Page3675-a+ 38] याज्ञ॰ वचनोक्तनिषिद्धभिन्ने
२ दानार्हे दत्ताप्रदानिक-शब्दे
३४
५५ ।
५६ पृ॰ दृश्यम्।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
देय¦ mfn. (-यः-या-यं) To given, fit or proper for a gift. E. दा to give, कर्मणि यत् affix, and the vowel changed.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
देय [dēya], a. [दा कर्मणि यत्]
To be given, offered or presented; R.3.16; (see अदेय).
Fit to be given, proper for a gift.
To be returned; or restored; विभावितैकदेशेन देयं यदभियुज्यते V.4.33; Ms.8.139,185.
To be shown.
To be given in marriage.
To be paid (as a debt &c.).
To be placed, put, applied, laid, &c.; see दा above.
To be ceded (road); पन्था देयो वरस्य च Ms.2.138. -यम् A gift, donation, -Comp. -धर्मः Charity; Buddha.
देय [dēya], See under दा.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
देय mfn. (1. दा)to be given or presented or granted or shown
देय mfn. fit or proper for a gift AV. TS. Mn. MBh. etc.
देय mfn. to be or being given in matrimony(See. ब्रह्म-)
देय mfn. to be delivered or handed over Mn. viii , 185
देय mfn. to be ceded (road) Mn. ii , 138
देय mfn. to be returned Vikr. iv , 33
देय mfn. to be paid (as a debt , wages , taxes etc. ) Mn. Ya1jn5.
देय mfn. to be laid or set to (as fire) MBh. Bhpr.
देय n. giving , gift(See. अ-, बल-, मघ-, राधो-, वसु-, वैर-)
देय n. tax , tribute MBh. xii , 3308
देय n. water (?) L.