द्विष्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्विट्, [ष्] पुं, (द्बेष्टीति । द्बिष् + क्विप् ।) शत्रुः । इत्यमरः । २ । ८ । ११ ॥ (यथा, महाभारते । ४ । १६ । ७ । “तस्मिन् जीवति पापिष्ठे सेनावाहे मम द्विषि । तत् कर्म्म कृतवत्यद्य कथं निद्रां निषेवसे ॥”) द्बेष्टरि, त्रि । (यथा, रघौ । ३ । ४५ । “त्रिलोकनाथेन सदा मखद्विष- स्त्वया नियम्या ननु दिव्यचक्षुषा ॥”)

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्विष् पुं।

शत्रुः

समानार्थक:रिपु,वैरिन्,सपत्न,अरि,द्विषत्,द्वेषण,दुर्हृद्,द्विष्,विपक्ष,अहित,अमित्र,दस्यु,शात्रव,शत्रु,अभिघातिन्,पर,अराति,प्रत्यर्थिन्,परिपन्थिन्,भ्रातृव्य,वृत्र

2।8।11।1।1

द्विड्विपक्षाहितामित्रदस्युशात्रवशत्रवः। अभिघातिपरारातिप्रत्यर्थिपरिपन्थिनः॥

वैशिष्ट्यवत् : वैरम्

 : क्षुद्रशत्रुः

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्विष्¦ त्रि॰ द्वेष्टि द्विष--क्विप्। शत्रौ अमरः।
“रन्ध्रान्वेषण-दक्षाणां द्विषामामिषतां ययौ” रघुः।

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्विष्¦ mfn. (द्विट्) Inimical, hostile. m. (द्विट्) An enemy. E. द्विष् to hate, affix क्विप्; also with क affix द्विष m. (-षः) or mfn. (-षः-षा-षं।)

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्विष् [dviṣ], 2 U. (द्वेष्टि, द्विष्टे; द्विष्ट) To hate, dislike, be hostile towards; न द्वेक्षि यज्जनमतस्त्वमजातशुत्रुः Ve.3.15; नाभिनन्दति न द्वेष्टि तस्य प्रज्ञा प्रतिष्ठिता Bg.2.57;18.1; Bk. 17.61;18.9; रम्यं द्वेष्टि Ś.6.5 (Prepositions like प्र, वि and सम् are prefixed to this root without any change of meaning.)

द्विष् [dviṣ], a. Hostile, hating, inimical. -m. An enemy; रन्ध्रान्वेषणदक्षाणां द्विषामामिषतां ययौ R.12.11;3.45; Pt.1. 7. -f. Ved. Hostility. -Comp. -सेवा treachery.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

द्विष् in comp. for द्विस्below.

द्विष् cl.2 P. A1. द्वेष्टि, द्विष्टे( ep. also द्विषति, ते; Subj. द्वेषत्AV. ; impf. अद्वेत्, 3. pl. अद्विषुर्and अद्विषन्Pa1n2. 3-4 , 112 ; pf. दिद्वेषS3Br. ; aor. द्विक्षत्, षत(3. sg. ) AV. ; fut. द्वेक्ष्यति, द्वेषाSiddh. Pa1n2. 7-2 , 10 ; inf. द्वेष्टुम्MBh. ; द्वेष्टोस्S3Br. )to hate , show hatred against( acc. ; rarely dat. or gen. ) , be hostile or unfriendly RV. AV. S3Br. Mn. MBh. Ka1v. etc. ; to be a rival or a match for Ka1vya7d. ii , 61 : Pass. द्विष्यते; aor. अद्वेषिGr. : Caus. द्वेषयतिKa1v. : Desid. दिद्विक्षति, तेGr. ; Intens. देद्विष्यते, देद्वेष्टिor देद्विषीतिGr. ([ cf. Zd. d2bish ; Gk. ? ; Germ. Zwist.])

द्विष् f. ( nom. द्विट्) , hostility , hatred , dislike

द्विष् mf. foe , enemy RV. AV. etc.

द्विष् mfn. hostile , hating , disliking( ifc. ) S3Br. Mn MBh. Ka1v. etc.