धिषण
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धिषणः, पुं, (धृष्णोति प्रागल्भ्यं ददातीति । धृष् + “धृषेधिष च संज्ञायाम् ।” उणां २ । ८२ । इति क्युः ।) बृहस्पतिः । इत्यमरः । १ । ३ । २४ ॥
अमरकोशः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धिषण पुं।
बृहस्पतिः
समानार्थक:बृहस्पति,सुराचार्य,गीष्पति,धिषण,गुरु,जीव,आङ्गिरस,वाचस्पति,चित्रशिखण्डिज
1।3।24।1।4
बृहस्पतिः सुराचार्यो गीष्पतिर्धिषणो गुरुः। जीव आङ्गिरसो वाचस्पतिश्चित्रशिखण्डिजः॥
पदार्थ-विभागः : नाम, द्रव्यम्, तेजः, ग्रहः
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धिषण¦ पु॰ धृष्णोति धृष--
“धृषोधिष च संज्ञांयाम्” उणा॰ क्यु।
१ वृहस्पतौ। धृष्णोत्यनया करणेल्यु।
२ बुद्धौ स्त्री अमरः
“पराय धिषणाभ्यः” ऋ॰
९ ।
५९ ।
२ ।
“आर्य्यपुत्रार्य्य-धिषण! प्राणनाथ! शुभव्रत” काशीख॰
१० अ॰।
३ स्तुतौ
४ वाचि
५ पृथिव्याञ्च निघ॰
६ स्थाने च
“तदाविकुण्ठधिषणात्तयोर्निपतमानयोः” भाग॰
३ ।
१६ ।
३३ ।
“ये पार{??}ष्ट्यं धिषणमधितिष्ठन्न कञ्चन प्रत्युत्तिष्ठेदितिब्रूयुर्धर्मं ते न परं विदुः” भाग॰
६ ।
७ ।
१३ ।
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धिषण¦ m. (-णः)
1. A name of VRIHASPATI.
2. Any Guru or spiritual preceptor. f. (-णा) The understanding, the intellect. E. धृष् to be presumptuous, Una4di affix क्यु, and धिष substituted for the root.
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धिषणः [dhiṣaṇḥ], N. of Bṙihaspati, preceptor of the gods; बुद्ध्या यो धिषणाधिकः Parṇāl.3.15. -णम् A dwellingplace, an abode, residence; यत्रात्मयोनिधिषणाखिललोकपद्मम् Bhāg.3.28.25.
णा Speech.
Praise, hymn.
Intellect, understanding; विशुद्धैवोत्पत्त्या पतति न च तत्पाप- धिषणा Mv.6.8; आर्यपुत्रार्यधिषण, प्राणनाथ, शुभव्रत Kāśīkhaṇḍam.
Earth.
A cup, bowl. -Comp. -अधिपः N. of Bṛihaspati.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धिषण mfn. intelligent , wise Hcat.
धिषण m. N. of an evil being AV. ii , 14 , 1
धिषण m. of बृहस्-पति(the regent of the planet Jupiter , also णा-धिपMatsyaP. ) Hcar.
धिषण m. of the -plplanet -JJupiter itself. L.
धिषण m. of a नारायणCat.
धिषण m. of an astronomer L.
धिषण m. of a writer on ताजकworks. Cat.
धिषण m. any Guru or spiritual preceptor W.
धिषण m. knowledge , intelligence (generally ifc. ) VarBr2S. civ , 29 BhP. (See. अगाध-[add.] , बोध-, विशुद्ध-)
धिषण m. speech , praise , hymn L.
धिषण m. dwelling-place , abode , seat BhP.
धिषण m. N. of a deity presiding over wealth and gain (also in pl. ) RV. MBh.
धिषण m. of the wife of हविर्-दानand daughter of अग्निHariv. VP.
धिषण m. of the -wwife of कृशाश्वand mother of वेद-शिर, देवल, वयुनand मनुBhP.
धिषण n. understanding , intellect BhP. viii , 5 , 39.
Purana index[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--an expert in divine music. वा. ६९. ४६.