धृष्टकेतु
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धृष्टकेतु¦ पु॰ सन्नतिराजवंश्ये सुकुमारस्य
१ पुत्रभेदे
“सुकुमारस्यदायादो धृष्टकेतुः सुधार्मिकः” हरिवं॰
२९ अ॰। नवममनोः रोहितस्य
२ पुत्रभेदे च
“दक्षपुत्रस्य पुत्रास्ते रो-हितस्य प्रजापतेः। मनोः पुत्रो धृष्टकेतुः पञ्चहोत्रो-निराकृतिः” हरिवं॰
७ अ॰।
३ जनकवंश्ये धृतिसुते पु॰। सुधृतेर्धृष्टकेतुर्वै हर्य्यश्वोऽथ मरुस्ततः” भाग॰
९ ।
१३ ।
१२
४ कैकये नृपभेदे च
“कैकयो धृष्टकेतुश्च श्रुतकीर्त्तिम-[Page3908-a+ 38] विन्दत” भाग॰
९ ।
२४ ।
२१ । काश्ये
५ सत्यकेतुसुते
“धर्मकेतुःसुतस्तस्मात् सत्यकेतुरजायत। धृष्टकेतुः सुतस्तस्मात्” भाग॰
९ ।
१७ । धृष्टद्युम्नस्य
६ पुत्रभेदे च
“धृष्टद्युम्नःसुतस्तस्य(द्रुपदस्य) धृष्टकेतुश्च तत्सुतः” हरिवं॰
२३ अ॰
“धृष्टकेतुश्चेकितानः काशिराजश्च बीर्यवान्” गीता।
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. N. of a king of चेदिMBh.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of a king of विदेहाor मिथिला(son of सु-धृति) R. BhP.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of a son of सत्य-धृतिVP.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of the son of सुकुमारHariv.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of his father BhP.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of a son of धृष्ट-द्युम्नHariv. Pur.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of a king of the कैकयs BhP.
धृष्टकेतु/ धृष्ट--केतु m. of a son of मनुHariv.
Purana index[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
(I)--a son of सुधृति and father of हर्यश्व. भा. IX. १३. १५; Br. III. ६४. १०; वा. ८९. १०; Vi. IV. 5. २७.
(II)--a son of Satyaketu and father of सुकुमार. भा. IX. १७. 9.
(III)--a son of धृष्टद्युम्न and the last पाञ्चाल. भा. IX. २२. 3; वा. ९९. २११; Vi. IV. १९. ७३.
(IV)--a king of the Kaikayas and a vassal prince of युधिष्ठिर; married श्रुतकीर्ति and had five sons Santardana and others; फलकम्:F1: भा. IX. २४. ३८.फलकम्:/F joined the पाण्डवस् against the Kurus; फलकम्:F2: Ib. X. ७८. [(९५. V.) १३].फलकम्:/F went to स्यमन्तपञ्चक for the solar eclipse. फलकम्:F3: Ib. X. ८२. २५.फलकम्:/F
(V)--a son of सुकुमार and father of वेणुहोत्र; a righteous king. Br. III. ६७. ७६; Va. ९२. ७२.
Purana Encyclopedia[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
DHṚṢṬAKETU I : A prince who was the son of Dhṛṣṭadyumna and the grandson of King Drupada. (Agni Purāṇa, Chapter 278).
_______________________________
*2nd word in left half of page 235 (+offset) in original book.
DHṚṢṬAKETU II : A king of the family of Yayāti. (Bhāgavata, Skandha 9).
_______________________________
*3rd word in left half of page 235 (+offset) in original book.
DHṚṢṬAKETU III : The son of Śiśupāla, the King of Cedi. The details obtained from Mahābhārata about this King are given below.
(1) Dhṛṣṭaketu was the rebirth of Anuhlāda, the son of Hiraṇyakaśipu. (M.B. Ādi Parva, Chapter 67, Stanza 7).
(2) Dhṛṣṭaketu was anointed as King after the death of Śiśupāla. (M.B. Sabhā Parva, Chapter 45, Stanza 36).
(3) After the death of his father, Dhṛṣṭaketu became a tributary King of the Pāṇḍavas (M.B. Vana Parva, Chapter 12, Stanza 2).
(4) Dhṛṣṭaketu had a sister named Kareṇumatī. (M.B. Vana Parva, Chapter 22, Stanza 40).
(5) During the Bhārata-battle, Dhṛṣṭaketu supplied the Pāṇḍavas with an akṣauhiṇī (21870 elephants, 21870 chariots, 65610 horses and 109350 infantry). (M.B. Udyoga Parva, Chapter 19, Stanza 7).
(6) Dhṛṣṭaketu was appointed as one of the seven commanders-in-chief of Yudhiṣṭhira. (M.B. Udyoga Parva, Chapter 157, Stanza 11).
(7) On the first day of the battle of Bhārata, Dhṛṣṭaketu, confronted Bāhlika. (M.B. Bhīṣma Parva, Chapter 45)
(8) He fought with Bhūriśravas. (M.B. Bhīṣma Parva, Chapter 84).
(9) Dhṛṣṭaketu fought with Paurava. (M.B. Bhīṣma Parva, Chapter 116, Stanza 13).
(10) Dhṛṣṭaketu fought with the teacher Kṛpa. (M.B. Droṇa Parva, Chapter 14, Stanza 33).
(11) He fought with Ambaṣṭha. (M.B. Droṇa Parva, Chapter 25).
(12) He killed Vīradhanvā. (M.B. Droṇa Parva, Chapter 107, Stanza 17).
(13) He fought with the teacher Droṇa and was killed in the fight. (M.B. Droṇa Parva, Chapter 125, Stanza 23).
(14) Among the spirits of those relatives of the Kauravas, who died in the Bhārata-battle, which were evoked to the surface of the Ganges, by Vyāsa, the spirit of Dhṛṣṭaketu also appeared. (M.B. Āśrama- vāsika Parva, Chapter 33, Stanza 11).
(15) After his death Dhṛṣṭaketu became a Viśvadeva in heaven. (M.B. Svargārohaṇa Parva, Chapter 5, Stanza 15).
(16) Vyāsa has used the following names in his Bhārata for Dhṛṣtaketu: Caidya, Cedija, Cedipati, Cedi- puṅgava, Cedirāṭ, Śaiśupāli, Śiśupālātmaja.
_______________________________
*4th word in left half of page 235 (+offset) in original book.