परिपन्थिन्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिपन्थी, [न्] त्रि, (परिसर्व्वतो भावेन दोषा- ख्यानं पन्थयितु शीलमस्य । परि + पन्थ + णिनिः ।) शत्रुः । इत्यमरः । २ । ८ । ११ । (यथा, गीतायाम् । ३ । ३४ । “इन्द्रियस्येन्द्रियस्यार्थे रागद्वेषौ व्यवस्थितौ । तयोर्न वशमागच्छेत्तौ ह्यस्य परिपन्थिनौ ॥” प्रतिकूलाचारी । यथाह कश्चित् । “अपराधिनि चेत् क्रोधः क्रोधे क्रोधः कथं नहि । धर्म्मार्थकाममोक्षाणां चतुर्णां परिपन्थिनि ॥”)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिपन्थिन् पुं।
शत्रुः
समानार्थक:रिपु,वैरिन्,सपत्न,अरि,द्विषत्,द्वेषण,दुर्हृद्,द्विष्,विपक्ष,अहित,अमित्र,दस्यु,शात्रव,शत्रु,अभिघातिन्,पर,अराति,प्रत्यर्थिन्,परिपन्थिन्,भ्रातृव्य,वृत्र
2।8।11।2।5
द्विड्विपक्षाहितामित्रदस्युशात्रवशत्रवः। अभिघातिपरारातिप्रत्यर्थिपरिपन्थिनः॥
वैशिष्ट्यवत् : वैरम्
: क्षुद्रशत्रुः
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, चलसजीवः, मनुष्यः
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिपन्थिन्¦ पु॰ परि + पन्थि--नि।
१ शत्रौ
२ विपरीताचारिणित्रि॰ स्त्रियां ङीप्।
“छन्दसि परिपन्थिपरिपरिणौ पर्य्य-वस्थातरि” पा॰ वेदे एवास्य प्रयोगः। लोके तूपचारात्।
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिपन्थिन् [paripanthin], a. Standing in the way, obstructing, opposing, hindering (said by Pānini to be admissible only in the Veda, but see the quotations given below); अर्थपरिपन्थी महानरातिः Mu.5; नाभविष्यमहं तत्र यदि तत्परिपन्थिनी Māl.9.5; so Bv.1.62; Ms.7.17;1.1. -m.
An enemy, antagonist, opponent, a foe.
A robber, thief, highwayman; इन्द्रियस्येन्द्रियस्यार्थे रागद्वेषौ व्यवस्थितौ । तयोर्न वशमागच्छेत् तौ ह्यस्य परिपन्थिनौ Bg.3.34.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
परिपन्थिन्/ परि-पन्थिन् mfn. standing in the way , hindering
परिपन्थिन्/ परि-पन्थिन् m. =prec. RV. etc. (See. Pa1n2. 5-2 , 89 )