पाणिनीयः धातुपाठः

माहेश्वरसूत्राणि

<poem>

• अ इ उ ण् ॥१॥
• ऋ लृ क् ॥२॥
• एओङ् ॥३॥
• ऐऔच् ॥४॥
• हयवरट् ॥५॥
• लण् ॥६॥
• ञमङणनम् ॥७॥
• झभञ् ॥८॥
• घढधष् ॥९॥
• जबगडदश् ॥१०॥
• खफछठथचटतव् ॥११॥
• कपय् ॥१३२॥
• शषसर् ॥१३॥
• हल् ॥१४॥

इति माहेश्वरसूत्राणि। अणादीसंज्ञार्थानि। तेषामन्त्या इतः। लण् मध्ये अकारश्च। हकारादिषु अकार उच्चारणार्थः। वृद्धिरादैच्।1-1-1 हलन्त्यम् १, १।३।३ उपदेशेऽन्त्यं हलित्स्यात्। उपदेश आद्योच्चारणम्। सूत्रेष्वदृष्टं पदं सूत्रान्तरादनुवर्तनीयं सर्वत्र॥ आदिरन्त्येन सहेता ४, १।१।७० अन्त्येनेता सहति आदिर्मध्यगानां स्वस्य च संज्ञा स्यात् यथाणिति अ इ उ वर्णानां संज्ञा। एवमच् हल् अलित्यादयः॥ उपदेशेऽजनुनासिक इत् २८, १।३।२ उपदेशेऽनुनासिकोऽजित्संज्ञः स्यात्। प्रतिज्ञानुनासिक्याः पाणिनीयाः। लण्सूत्रस्थावर्णेन सहोच्चार्यमाणो रेफो रलयोः संज्ञा॥ऊकालोऽज्झ्रस्वदीर्घप्लुतः ५, १।२।२७ उश्च ऊश्च ऊ३श्च वः; वां कालो यस्य सोऽच् क्रमाद् ह्रस्वदीर्घप्लुतसंज्ञः स्यात्। स प्रत्येकमुदात्तादि भेदेन त्रिधा। उच्चैरुदात्तः ताल्वादिषु सभागेषु स्थानेषूर्ध्वभागे निष्पन्नोऽजुदात्तसंज्ञः स्यात् । आ ये ॥