पीड्

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पीड् [pīḍ], 1 U. [पीडयति-ते, पीडित]

To pain, torment, harm, hurt, injure, harass, annoy, molest; नीलं चापीपि- डच्छरैः Bk.15.82; Pt.1.343; Ms.4.67.238;7.29.

To oppose, resist.

To besiege (as a city).

To press or squeeze together, compress, pinch; कण्ठे पीडयन् Mk.9; लभेत सिकतासु तैलमपि यत्नतः पीडयन् Bh.2.5; दशन- पीडिताधरा R.19.35.

To suppress, destroy; आत्मन्यन्तर्दधे भूयः कालं कालेन पीडयन् Ms.1.51.

To neglect.

To cover with anything inauspicious.

To eclipse.

To overpower.

To break, violate.

To take away, remove.

To stir, agitate.

To cover, wrap.

To leave away, give up; श्रुतिसमधिकमुच्चैः पञ्चमं पीडयन्तः Śi.11.1.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

पीड् (prob. fr. पिस्द्= पि-सद्) pf. पिपीडे, to be squeezed or pressed out (as सोम) RV. iv , 22 , 8 ; cl.10 P. or Caus. पीडयति( ep. also ते; aor. अपिपीडत्, or अपीपिडत्Pa1n2. 7-4 , 3 ) Dha1tup. xxxii , 11 ; to press , squeeze( कालं कालेन पीडयन्, " Pressing time against time " i.e. " leaving everything to time " Mn. i , 51 ) AV. etc. ; to hurt , harm , injure , oppress , pain , vex Mn. MBh. to beleaguer (a city) R. ; to break (a vow) Ya1jn5. ; to neglect (one's family) MBh. ; (in astrol. ) to cover ( esp. with something inauspicious) , to eclipse , obscure Var. : Pass. पीड्यते, to be pressed or pained or afflicted MBh. Ka1v. etc. ; to cause pain , hurt Pan5cad.