पौष्कर
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पौष्करम्, क्ली, (पुष्करस्येदमिति । पुष्कर + अण् ।) पुष्करमूलम् । इति राजनिर्घण्टः ॥ (अस्य पर्य्यायो गुणाश्च यथा, -- “उक्तं पुष्करमूलन्तु पौष्करं पुष्करञ्च तत् । पद्मपत्रञ्च काश्मीरं कुष्ठभेदमिमं जगुः ॥ पौष्करं कटुकन्तिक्तमुक्तं वातकफज्वरान् । हन्ति शोथारुचिश्वासान् विशेषात् पार्श्वशूल- नुत् ॥” अस्य प्रतिनिधिर्यथा, -- “पौष्कराभावतः कुष्ठम् ॥” इति भावप्रकाशस्य पूर्ब्बखण्डे प्रथमे भागे ॥)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पौष्कर नपुं।
पुष्करमूलम्
समानार्थक:पुष्कर,काश्मीर,पद्मपत्र,पौष्कर
2।4।145।2।4
अजमोदा तूग्रगन्धा ब्रह्मदर्भा यवानिका। मूले पुष्करकाश्मीरपद्मपत्राणि पौष्करे॥
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलसजीवः, ओषधिः
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पौष्कर¦ न॰ पुष्करस्याकारोऽस्त्यस्य सूले प्रज्ञा॰ अण्।
१ पुष्कर-मूले राजनि॰ पुष्करस्येदम् अण्।
२ पुष्करसम्बन्धिनित्रि॰ विष्णोः पद्मतया प्रादुर्भावयुते
३ पाद्मे कल्पे पु॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पौष्कर¦ mfn. (-रः-री-रं) Relating to a pond, to a lotus, to fragrant Costus, &c. E. पुष्कर, q. v., अण् aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पौष्कर [pauṣkara] रक [raka], रक (-री, -की f.) Relating to the blue lotus.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
पौष्कर mf( ई)n. relating to or made of or connected with the blue lotus MBh. Hariv. Pur.
पौष्कर mf( ई)n. ( m. with or scil. प्रादुर्-भाव, " the appearance of विष्णुin the form of a lotus flower " Hariv. )
पौष्कर mf( ई)n. relating to or derived from Costus Speciosus or -CCostus Arabicus
पौष्कर n. the root (with or sc. मूल)or fruit of -CCostus -SpSpeciosus or Arc Sus3r. L.
पौष्कर n. N. of wk.
Purana index
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--the blue colour; of विष्णु (प्रादुर्भाव). M. १७१. ६४ and ७०.