प्रचेतस्

विकिशब्दकोशः तः


यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]

अमरकोशः[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


प्रचेतस् पुं।

वरुणः

समानार्थक:प्रचेतस्,वरुण,पाशिन्,यादसाम्पति,अप्पति,जम्बुक

1।1।61।1।1

प्रचेता वरुणः पाशी यादसांपतिरप्पतिः। श्वसनः स्पर्शनो वायुर्मातरिश्वा सदागतिः॥

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, आत्मा, देवता

वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


प्रचेतस्¦ पु॰ प्र + चित--असुन्।

१ वरुणे कमरः।

२ सुनिभेदे

३ प्रकृष्टहृदये त्रि॰ मेदि॰।

४ अनुवंश्ये नृपभेदे हरिवं॰

३२ अ॰।

५ प्राचीनबर्हिषः सामुद्रीभार्य्यायां जातेषुपुत्रेषु राजभेदेषु ब॰ व॰। हरिवं॰

२ अ॰।

६ प्रकृष्टज्ञान-युक्ते ऋ॰

२ ।

२३ ।

२ भा॰।

शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


प्रचेतस्¦ mfn. (-ताः-ताः-तः) Happy, delighted. m. (-ताः)
1. VARUN4A, the regent of water.
2. The name of a saint and law-giver. m. plu. (-सः) The ten sons of PRACHI4NAVARHI by the daughter of VARUN4A, and the progenitors of DAKSHA. E. प्र best, first, चेतस् the heart.

Apte[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


प्रचेतस् [pracētas], m.

An epithet of Varuṇa; Ku.2.21.

N. of an ancient sage and law-giver; Ms.1.35.

Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) mfn. attentive , observant , mindful , clever , wise (said of the gods , esp. of अग्निand the आदित्यs) RV. AV. VS. TS.

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) mfn. happy , delighted L.

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) m. N. of वरुणHariv. Ka1lid. BhP.

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) m. N. of a प्रजा-पति(an ancient sage and law-giver) Mn. i , 35 (630704.3 -स्मृतिf. N. of wk. )

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) m. N. of a prince (son of दुदुह) Hariv.

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) m. N. of a son of दुर्यामन्VP.

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) m. N. of a son of दुर्-मदBhP.

प्रचेतस्/ प्र- ( प्र-) m. pl. ( w.r. प्राच्)N. of the 10 sons of प्राचीन-बर्हिस्by a daughter of वरुण(they are the progenitors of दक्ष) MBh. Hariv. Pur.

Purana index[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


(I)--the son of Durdama; had a hundred sons who went to the North as lords of the म्लेच्छस्। फलकम्:F1:  भा. IX. २३. १५-16; Br. III. ७४. ११-12; वा. ९९. ११.फलकम्:/F Father of शतधर्म. फलकम्:F2:  Vi. IV. १७. 4-5.फलकम्:/F [page२-402+ २३]
(II) (प्रशान्ति): a name of शन्ति Agni. Br. II. १२. २९; वा. २९. २७.
(III)--a मन्त्रकृत्; see Cyavana. Br. II. ३२. १०४; III. 1. ९२; वा. ६५. ५४, ८८.
(IV)--a पारावत god. Br. II. ३६. १३. वा. ६२. १२.
(V)--a god of प्रसूत group. Br. II. ३६. ७०.
(VI)--a god of the Lekha group. Br. II. ३६. ७५.
(VII)--one of the Mind-born sons of ब्रह्मा; a मन्त्रकृत्. M. 3. 7; १०२. १९; १४५. ९८; वा. ५९. ९६.
(VIII)--the son of विदुष; had १०० sons, all chieftains of the म्लेच्छ countries of the northern regions. M. ४८. 8-9.
(IX)--the father of the यक्षस्. वा. ६९. ११.

Purana Encyclopedia[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


PRACETAS : The emperor Pṛthu, had two virtuous sons named Antardhāna and Vādī. Antardhāna got a son named Havirdhāna of his wife Śikhaṇḍinī. Dhiṣaṇā of the race of Agni became the wife of Havirdhāna She got of Havirdhāna six sons named Prācīnabarhis, Śukra, Gaya, Kṛṣṇa Vraja and Ajina. (Chapter 14, Aṁśa 1, Viṣṇu Purāṇa). Prācīnabarhis had ten sons named Pracetas. They were Prajāpatis. Dakṣa was born of the ten Prajāpatis to Vārkṣī alias Māriṣā. Therefore he got the name Prācetas. (Śloka 5, Chapter 75, Ādi Parva).


_______________________________
*4th word in left half of page 593 (+offset) in original book.

"https://sa.wiktionary.org/w/index.php?title=प्रचेतस्&oldid=433120" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्