प्रदीप
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीपः, पुं, (प्रकर्षेण दीपयति प्रकाशयति प्रदी- प्यते इति वा । प्र + दीप् + णिच् वा + कः ।) कृष्णपक्षे विशेषेण तत्र पञ्च दिनानि तु । पुण्यानि तेषु यद्दत्तमक्षयं सर्व्वकामिकम् ॥ एकादश्यां हरिमुद्दिश्य दीपं प्रज्वाल्य मूषिका । मानुष्यं दुर्लभं प्राप्य परां गतिमवाप सा ॥ द्वादश्यां तस्करो रात्रिदीपमुद्बोध्य चौर्य्यतः । कारणात् परमं प्राप्तो लोकं विष्णोः सनातनम् ॥ श्वपचोऽपि त्रयोदश्यां दीपान् दत्त्वापरैः कृतान् । वेश्या लीलावती भूत्वा जगाम स्वर्गमक्षयम् ॥ लुब्धकोऽपि चतुर्द्दश्यां पूजयित्वा जनार्द्दनम् । निर्भक्तिः परसंगत्या विष्णुलोकं जगाम सः ॥ गोपः कश्चिदमावास्यां पूजां दृष्ट्वाथ शार्ङ्गिणः । सुदुर्जयस्त्वजापालो राजराजेश्वरोऽभवत् ॥ तस्माद्दीपाः प्रदातव्या रात्रावस्तमिते रवौ । गृहेषु सर्व्वगोष्ठेषु चैत्येष्वायतनेषु च ॥ देवानाञ्चैव रथ्यासु श्मशानेषु सरःसु च ॥” इत्यग्निपुराणम् ॥
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप पुं।
दीपः
समानार्थक:दीप,प्रदीप
2।6।138।2।4
शयनं मञ्चपर्यङ्कपल्यङ्काः खट्वया समाः। गेन्दुकः कन्दुको दीपः प्रदीपः पीठमासनम्.।
सम्बन्धि1 : मनुष्यः
पदार्थ-विभागः : उपकरणम्,गार्हिकोपकरणम्
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप¦ पु॰ प्र + दीप--अच्। दीपे अमरः। दीपशब्दे
३६
०५ पृ॰ दृश्यम्। तत्र हितः अपूपा॰ छ। प्रदीपीय तद्धितेत्रि॰ पक्षे यत्। प्रदीप्य तत्रार्थे
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप¦ m. (-पः)
1. A lamp.
2. Elucidation, (at the end of titles of works.) E. प्र before, दीप् to shine, aff. अच् |
Apte
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीपः [pradīpḥ], 1 A lamp, light (fig. also); अतैलपूराः सुरत- प्रदीपाः Ku.1.1; R.2.24;16.4; कुलप्रदीपो नृपतिर्दिलीपः R.6.74 'light or ornament of the family'; 7.29; एते प्रदीपकल्पाः परस्परविलक्षणा Sāṅ. K.36.
That which enlightens or elucidates, elucidation; especially at the end of titles of works; as in महाभाष्यप्रदीपः, काव्यप्रदीपः &c.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रदीप/ प्र- m. a light , lamp , lantern MBh. Ka1v. etc. (often ifc. " the light i.e. the glory or ornament of " e.g. कुल-प्र्See. ; also in titles of explanatory works = elucidation , explanation , e.g. महाभाष्य-प्र्)
प्रदीप/ प्र- m. N. of wk.