प्रबुद्ध
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
कल्पद्रुमः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रबुद्धः, त्रि, (प्र + बुध + क्तः ।) पण्डितः । प्रफुल्लः । इति हेमचन्द्रः ॥ (यथा, रघुः । १० । ९ । “प्रबुद्धपुण्डरीकाक्षं बालातपनिभांशुकम् । दिवसं शारदमिव प्रारम्भसुखदर्शनम् ॥”) जागरितः । यथा, भट्टिः । ४ । १४ । “प्रातस्तरां पतत्रिभ्यः प्रबुद्धः प्रणमन्रविम् ॥”
वाचस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रबुद्ध¦ त्रि॰ प्र + बुध--कर्त्तरि क्त।
१ प्रयोधयुते
२ पशि त
३ प्र-फुल्ले पुष्पादौ च हेमच॰।
४ जागरिते स्वापरहिते
५ भागवतधर्मप्रधाने ऋषभदेवपुत्रभेदे पु॰ भाग॰
५ ।
४ ।
११
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रबुद्ध¦ mfn. (-द्धः-द्धा-द्धं)
1. Wise, learned.
2. Blown, expanded.
3. Wake- ned, awake, roused.
4. Beginning to take effect. E. प्र before, बुध् to be wise, aff. क्त |
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रबुद्ध [prabuddha], p. p.
Awakened, roused; तथा लिखितवान् प्रातः प्रबुद्धो बुधकौशिकः Rāma-rakṣā.15.
Wise, learned, clever; Pt.1.
Knowing, conversant with.
Fullblown, expanded; पुष्पैः समं निपतिता रजनीप्रबुद्धैः Ve.2.7.
Beginning to work or take effect (as a charm).
Enlivened, lively.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रबुद्ध/ प्र- mfn. awakened , awake , roused , expanded , developed , opened , blown Up. MBh. etc.
प्रबुद्ध/ प्र- mfn. come forth , appeared Vcar.
प्रबुद्ध/ प्र- mfn. (anything) that has begun to take effect (as a spell) Cat.
प्रबुद्ध/ प्र- mfn. known , understood , recognised Kap.
प्रबुद्ध/ प्र- mfn. enlightened , clear-sighted , clever , wise Katha1s. Hcar.
प्रबुद्ध/ प्र- m. N. of a teacher BhP.
Purana index[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
--a son of ऋषभ; a भागवत; advised Nimi how to get rid of the माया by means of going to a गुरु and following the path of devotion to Hari. भा. V. 4. ११; XI. 2. २१; 3. १८-33. [page२-420+ ३१]
Purana Encyclopedia[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
PRABUDDHA : A king born of the line of Priyavrata, son of Manu. (4th Skandha, Bhāgavata).
_______________________________
*2nd word in left half of page 593 (+offset) in original book.