प्रमद
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमदः, पुं, (प्र + मद् + “प्रमदसंमदौ हर्षे ।” ३ । ३ । ६८ । इति अप् ।) हर्षः । इत्यमरः । १ । ४ । २४ ॥ (यथा, कथासरित्सागरे । ६ । १६२ । “तच्छ्रुत्या मम राज्ञश्च विषादप्रमदौ द्वयोः । अभूतां मेघमालोक्य हंसचातकयोरिव ॥” प्रमाद्यत्यनेनेति । प्र + मद् + करणे अप् ।) धुस्तूरफलम् । इति शब्दचन्द्रिका ॥ (दानव- विशेषः । यथा, हरिवंशे । ३ । ८७ । “प्रमदो मयः कुपयो हयग्रीवश्च वोर्य्यवान् ॥” वशिष्ठतनयानामन्यतमः । स तु उत्तममन्वन्तरे सप्तर्षिप्रभेदः । यथा, भागवते । ८ । १ । २४ । “वसिष्ठतनयाः सप्त ऋषयः प्रमदादयः । सत्या वेदश्रुता भद्रा देवा इन्द्रस्तु सत्यजित् ॥”) प्रमाद्यतीति । प्र + मद् + कर्त्तरि अच् । यद्वा प्रकर्षेण मदोऽस्य ।) मत्ते, त्रि । इति मेदिनी । दे, ७५ ॥ (यथा, रवौ । १९ । ३७ । “प्राविपि प्रमदवर्हिणेष्वभूत् कृत्रिमाद्रिषु विहारविभ्रमः ॥”)
अमरकोशः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमद पुं।
आनन्दः
समानार्थक:मुद्,प्रीति,प्रमद,हर्ष,प्रमोद,आमोद,सम्मद,आनन्दथु,आनन्द,शर्मन्,शात,सुख,माद,मद,भोग,आमोद,हन्त,जोषम्
1।4।24।2।3
स्याद्धर्ममस्त्रियां पुण्यश्रेयसी सुकृतं वृषः। मुत्प्रीतिः प्रमदो हर्षः प्रमोदामोदसम्मदाः॥
: अतिप्रीतिः
पदार्थ-विभागः : , गुणः, मानसिकभावः
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमद¦ पु॰ प्र + मद--अप्।
१ हर्ष अमरः। प्रमाद्यत्यनेन करणेअप्।
२ धुस्तूरफले न॰ शब्दच॰। कर्त्तरि अच्।
३ प्रमत्तेत्रि॰ मेदि॰।
४ दैत्यभेदे पु॰ हरिवं॰
३ अ॰। तृतीयम-न्वन्तरे वासिष्ठे
५ सप्तर्षिभेदे पु॰।
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमद¦ mfn. (-दः-दा-दं)
1. Mad, intoxicated, figuratively with passion or literally with liquor.
2. Violent.
3. Careless.
4. Impassioned. m. (-दः)
1. Joy, pleasure, delight, rapture.
2. Dhutura4, (D. metel.) f. (-दा) A woman, a hands ome woman. E. प्र before, मद् mad, drunk, aff. अप् |
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमद [pramada], a.
Drunk, intoxicated (fig. also).
Impassioned.
Careless.
Wanton, dissolute.
Violent, strong.
दः Joy, pleasure, delight; बिभ्रन्ति यत्र प्रमदाय पुंसाम् Śi.3.54;13.2; Māl.9; अप्यमुना न वचोविषयो यः स प्रमदः सहासालसमूहे Rām. Ch.4.94.
The Dhattūra plant.
The ankle. -Comp. -काननम्, -वनम् a pleasure garden attached to the royal harem.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
प्रमद/ प्र-मद m. joy , pleasure , delight MBh. Katha1s.
प्रमद/ प्र-मद mfn. wanton , dissolute Ragh. (also दकNir. )
प्रमद/ प्र-मद mfn. mad , intoxicated L.
प्रमद/ प्र-मद m. the thorn-apple L.
प्रमद/ प्र-मद m. the ankle L.
प्रमद/ प्र-मद m. N. of a दानवHariv.
प्रमद/ प्र-मद m. of a son of वसिष्ठand one of the sages under मनुउत्तमBhP.
प्रमद/ प्र-मद m. ( f( आ). See. below)
Purana index
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
(I)--a son of वसिष्ठ, and one of the seven sages of the epoch of Uttama Manu. भा. VIII. 1. २४.
(II)--a दानव. Br. III. 6. १०.
Purana Encyclopedia
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
PRAMADA : A son of Vasiṣṭha. He was one of the Saptarṣis of Uttama Manvantara. (6th Skandha, Bhāgavata).
_______________________________
*1st word in right half of page 600 (+offset) in original book.