प्लुष्ट

यन्त्रोपारोपितकोशांशः

कल्पद्रुमः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्लुष्टः, त्रि, (प्लुष् + क्तः । “यस्य विभाषा ।” ७ । २ । १५ । इति इट् न ।) दग्धः । इत्यमरः । ३ । १ । ९९ ॥ (यथा, ऋतुसंहारे । १ । २२ । “पटुतरवनदाहात् प्लुष्टशष्पप्ररोहाः परुषपवनवेगात् क्षिप्तसंशुष्कपर्णाः ॥” अस्य लक्षणं यथा, -- “तत्र यद्बिवर्णं प्लुष्यतेऽतिमात्रं तत् प्लुष्टम् ॥ चिकित्सास्य यथा, -- “दग्धस्योपशमार्थाय चिकित्सां संप्रचक्षते । प्लुष्टस्याग्निप्रतपनं कार्य्यमुष्णन्तथौषधम् ॥ शरीरे स्विन्नभूयिष्ठे स्विन्नं भवति शोणितम् ॥ प्रकृत्या ह्युदकं शीतं स्कन्दयत्यतिशोणितम् ॥ तस्मात् सुखयति ह्यष्णं नतु शीतं कथञ्चन ॥” इति सुश्रुते सूत्रस्थाने द्बादशेऽध्याये ॥)

अमरकोशः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्लुष्ट वि।

दग्धः

समानार्थक:प्रुष्ट,प्लुष्ट,उषित,दग्ध

3।1।99।1।2

प्रुष्टप्लुष्टोषिता दग्धे तष्टत्वष्टौ तनूकृते। वेधितच्छिद्रितौ विद्धे विन्नवित्तौ विचारिते॥

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्

वाचस्पत्यम्

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्लुष्ट¦ त्रि॰ प्लुष--क्त। दग्धे अमरः।
“द्रोण्यस्त्रविप्लुष्टमिदं मदङ्गम्” भाग॰

शब्दसागरः

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्लुष्ट¦ mfn. (-ष्टः-ष्टा-ष्टं) Burnt. E. प्लुष् to burn, aff. क्त |

Apte

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्लुष्ट [pluṣṭa], p. p. Scorched, burnt, singed; पटुतरदवदाहात् प्लुष्ट सस्यप्ररोहाः Ṛs.1.22.

Monier-Williams

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।

प्लुष्ट mfn. burned , scorched , singed R2itus. Var. Sus3r.

प्लुष्ट mfn. frozen Vcar.