बाध्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]Apte
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
बाध् [bādh], 1 Ā. (बाधते, बाधित)
To harass, oppress, torment, press hard, annoy, trouble, disturb, vex, pain (persons or things); ऊनं न सत्त्वेष्वधिको बबाधे R.2.14; भूरिभारभराक्रान्तः स्कन्ध एष नु बाधति । न तथा बाधते स्कन्धो यथा बाधति बाधते Subhāṣ.; Me.55; Ms.9.226;1.129; Bk.14.45.
To resist, oppose, thwart, check, obstruct, arrest, interfere with; गुणानुरागादिव सख्यमीयिवान् न बाधते$स्य त्रिगणः परस्परम् Ki.1.11; U.5.19.
To attack, assault, assail; स तदा लब्धतीर्थो$पि न बबाधे निरायुधम् Bhāg.3.19.4.
To wrong, violate.
To hurt, injure.
To drive away, repel, remove; उष्णेन बाध्यते शीतं शीतेनोष्णं प्रबाध्यते Mb.12.16.12.
To suspend, set aside, annul, annihilate, abolish (as a rule &c.); न धर्ममर्थकामाभ्यां बबाधे न च तेन तौ R.17.57. -Caus.
To oppress, torment, harass &c.
To subdue, conquer.-With अभि
to hurt, injure.
to vex, harass, torment. -आ to vex, torment, injure. -परि to trouble, afflict; मोहान्मया सुतनु पूर्वमुपेक्षितस्ते यो बाष्पबिन्दुरधरं परिबाध- मानः Ś.7.25. -सम् to trouble, torment.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
बाध् cl.1 A1. ( Dha1tup. ii , 4 ) बाधते, ep. and mc. also P. ति( pf. बबाधेRV. ; aor. बाधिष्टib. , बाधिष्टाम्TA1r. ; fut. बाधिष्यते, तिMBh. etc. , बाधिताGr. ; inf. बाधेRV. , बाधितुम्MBh. ; ind.p. बाधित्वाSee. s.v. , बाध्यRV. ) , to press , force , drive away , repel , remove RV. etc. ; (with वरीयस्)to force asunder RV. x , 113 , 5 ; to harass , pain , trouble , grieve , vex RV. etc. ; to resist , oppose , check , stop , prevent MBh. Ka1v. etc. ; to set aside (as a rule) , annul , invalidate Pa1n2. Sch. Ni1lak. etc. ; to suffer annoyance or oppression TS. : Pass. बाध्यते, to be pressed etc. ; to be acted upon , suffer Pan5cat. : Caus. बाधयति( aor. अबबाधत्Pa1n2. 7-4 , 2 ) , to oppress , harass , attack , trouble , vex R. Bhat2t2. : Desid. बिबाधिषते, to wish to remove or chase away A1pS3r. Sch. ; भत्सते, to feel an aversion for , loathe , shrink from( abl. ) Br. S3rS. etc. (See. Pa1n2. 3-1 , 6 ) Intens. बाबधे(See. प्र-बाध्); बद्बोधे, to press hard , hem in , confine RV. ; pr. p. बद्बधान, striking , knocking against( acc. ) RV. vii , 69 , 1 Page728,1; hemmed in , pent up , i , 52 , 10 etc. [Cf. वध्, also for kindred words.]