सामग्री पर जाएँ

भुक्त

विकिशब्दकोशः तः


यन्त्रोपारोपितकोशांशः

[सम्पाद्यताम्]

कल्पद्रुमः

[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


भुक्तम्, त्रि, (भुज् + कर्म्मणि क्तः ।) भक्षितम् । इत्यमरः । ३ । २ । ११ ॥ (यथा, मनुः । २ । ५५ । “पूजितं ह्यशनं नित्यं बलमूर्ज्जञ्च यच्छति । अपूजितन्तु तद्भुक्तमुभयं नाशयेदिदम् ॥” उपभुक्तम् । यथा, रघुः । ४ । ७ । “मनुप्रभृतिभिर्मान्यैर्भुक्ता यद्यपि राजभिः । तथाप्यनन्यपूर्ब्बेव तस्मिन्नासीद्वसुन्धरा ॥” भावे क्तः ।) भक्षणे, क्ली । इति त्रिकाण्डशेषः ॥ (यथा, रामायणे । २ । ५८ । १२ । “आसितं शयितं भुक्तं सूत ! रामस्य कीर्त्तय । जीविष्याम्यहमेतेन ययातिरिव साधुषु ॥”)

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


भुक्त वि।

भक्षितम्

समानार्थक:भक्षित,चर्वित,लिप्त,प्रत्यवसित,गिलित,खादित,प्सात,अभ्यवहृत,अन्न,जग्ध,ग्रस्त,ग्लस्त,अशित,भुक्त

3।1।111।1।7

अभ्यवहृतान्नजग्धग्रस्तग्लस्ताशितं भुक्ते। क्षेपिष्ठक्षोदिष्ठप्रेष्ठवरिष्ठस्थविष्ठबंहिष्ठाः॥

पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, पृथ्वी, अचलनिर्जीवः, अचलनिर्जीववस्तु

वाचस्पत्यम्

[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


भुक्त¦ त्रि॰ भुज--कर्मणि क्त।

१ भक्षिते

२ {??}तभोगे च भुक्तंभोग्यं रवेस्त्यजेत्” नील॰ ता॰। भावे--क्त।

३ भक्षणे न॰

शब्दसागरः

[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


भुक्त¦ mfn. (-क्तः-क्ता-क्तं)
1. Eaten, eating, (either that which is eaten, or the person who has eaten.)
2. Possessed, enjoyed. n. (-क्तं) Food. E. भुज् to eat, aff. क्त |

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


भुक्त [bhukta], p. p. [भुज्-कर्मणि क्त]

Eaten.

Enjoyed, used; भोगा न भुक्ता वयमेव भुक्ताः Bh.3.12; न तद् भुक्तं न तत् पीतं न तत् सुप्तं न तद्गतम् Udb.

Suffered, experienced.

Possessed, occupied (in law).

Passed (as time).

क्तम् The act of eating or enjoying.

That which is eaten, food.

The place where any one has eaten. -Comp. -उच्छिष्टम्, -शेषः, -समुज्झितम् remnants of the food eaten, leavings of food, orts. -पीत a. one who has eaten and drunk. -भोग a.

one who has enjoyed or suffered (anything).

that which has been used, enjoyed, or employed. -मात्रे ind. immediately on having eaten; Ms.4.121. -वृद्धिः f. the swelling of food (in the stomach). -सुप्त a. sleeping after a meal.

पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्।


भुक्त भुक्तिSee. 2. भुज्.

भुक्त mfn. enjoyed , eaten , made use of , possessed etc. MBh. Ka1v. etc.

भुक्त mfn. one who has eaten a meal(= भुक्त-वत्Siddh. ) Kaus3. Sus3r. (See. भुक्त-पीत)

भुक्त n. the act of eating L.

भुक्त n. the thing eaten or enjoyed , food MBh. ( ifc. feeding or living on Pan5cat. )

भुक्त n. the place where any person has eaten R. (See. Pa1n2. 2-2 , 13 Sch. )

"https://sa.wiktionary.org/w/index.php?title=भुक्त&oldid=300814" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्