भेदक
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
[सम्पाद्यताम्]कल्पद्रुमः
[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भेदकः, त्रि, (भिद् + ण्वुल् ।) विदारकः । यथा, मनौ । ९ । २८५ ।) (“संक्रमध्वजयष्टीनां प्रतिमानाञ्च भेदकः । प्रतिकुर्य्याच्च तत् सर्व्वं पञ्च दद्याच्छतानि च ॥” विरेचकौषधादिः । (विरेचकौधार्थे विषयो यथा, “नवज्वरे च ये योगा भेदकाः परिकीर्त्तिताः । ते तथैव प्रयोक्तव्या वीक्ष्य देहमलादिकम् ॥” इति वैद्यकरसेन्द्रसारसंग्रहे विरेकाधिकारे ॥) पृथक्कारकः । यथा । “भेदयति अन्यपदार्थं पृथक् करोतीति भेदकं नाम्ना शिवः गोत्रेण गार्ग्यः ।” इति कारकटीकायां दुर्गादासः ॥ अपि च । “भेद्यभेदकयोः श्लिष्टं सम्बन्धोऽन्योन्यमिष्यते । द्बिष्ठो यद्यपि सम्बन्धः षष्ठ्यत्पत्तिस्तु भेदकात् ॥” इति कलापटीकाधृतभर्त्तृहरिकारिका ॥ (“सामान्यस्य भेदको विशेषः प्रकारः ।” इति च ५ । ३ । ६९ । इत्यस्य । काशिकावृत्तिः ॥)
वाचस्पत्यम्
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भेदक¦ त्रि॰ भिद--ण्वुल्।
१ रेचके
२ विदारके
३ भेदकारके
४ विशेषणे च।
“स्त्रीदाराद्यैर्यद्विशेष्यं यादृशैः प्रस्तुतंपदैः। गुणद्रव्यक्रियाशब्दास्तथा स्युस्तस्य भेदकाः” अमरः
शब्दसागरः
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भेदक¦ mfn. (-कः-दिका-कं) A breaker, who or what breaks or divides. m. (-कः) A mischief-maker. m. (-कः-कं)
1. An adjective.
2. Purgative. E. भिद् to break ण्वुल् aff.
Apte
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भेदक [bhēdaka], a. (-दिका f.) [भिद्-ण्वुल्]
Breaking, splitting, dividing, separating.
Breaking through, piercing.
Destroying, a destroyer; मर्यादाभेदकः Ms.9.291.
Distinguishing, discriminating.
Defining.
Evacuating the bowels, purgative.
Diverting (watercourses); स्त्रोतसां भेदको यश्च तेषां चावरणे रतः Ms.3.163.
Seducing (ministers); Ms.3.232 Kull. -कः An adjective or differentiating attribute.
Monier-Williams
[सम्पाद्यताम्]|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
भेदक mfn. breaking into or through , piercing , perforating R.
भेदक mfn. diverting (water-courses) Mn. iii , 163
भेदक mfn. destroying (boundary-marks) ib. ix , 291
भेदक mfn. seducing (ministers) ib. ix , 232 Kull.
भेदक mfn. making a difference , distinguishing , determining , defining. Das3ar. Ka1vya7d. Pan5car.
भेदक n. a determinative i.e. an adjective Pa1n2. 2-1 , 57 Sch. (See. भेद्य).