रक्ष्
यन्त्रोपारोपितकोशांशः[सम्पाद्यताम्]
शब्दसागरः[सम्पाद्यताम्]
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रक्ष्¦ r. 1st cl. (रक्षति)
1. To guard.
2. To protect, to cherish, to pre- serve. With परि, To save from ruin.
Apte[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रक्ष् [rakṣ], 1 P. (रक्षति, रक्षित)
To protect, guard, take care of, watch, tend (as cattle); rule, govern (as earth); भवानिमां प्रतिकृतिं रक्षतु Ś.6; ज्ञास्यसि कियद् भुजो मे रक्षति मौर्वीकिणाङ्क इति Ś.1 13; अरक्षितं तिष्ठति दैवरक्षितं सुरक्षितं तद्विहतं विनश्यति । Bh.
To keep, not to divulge; रहस्यं रक्षति.
To preserve, save, keep away from, spare (often with abl.); सखीजनादुपहसनीयतां रक्षामि Mk.4; दर्शनपथाद्रक्ष्यते Ratn.1; अलब्धं चैव लिप्सेत लब्धं रक्षेदवक्षयात् H.2.8; आपदर्थे धनं रक्षेत् H.1.42; P.2.5; 11.87.
To avoid; रक्षन्ती बाष्पमोक्षम् K.; Mu.1.2.
To observe (as a law, duty).
To beware of.
Monier-Williams[सम्पाद्यताम्]
|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
रक्ष् cl.1 P. ( Dha1tup. xvii , 6 ) रक्षति(Ved. and mc. also ते; pf. ररक्षRV. etc. ; aor. अरक्षीत्AV. etc. ; अराक्षीत्Br. ; Prec. रक्ष्यात्Gr. ; fut. रक्षिताMBh. ; रक्षिष्यतिCond. अरक्षिष्यत्ib. ; रक्ष्येR. ; inf. रक्षितुम्MBh. ) , to guard , watch , take care of , protect , save , preserve (" from " abl. ) RV. etc. ; to tend (cattle) Mn. MBh. R. ; to rule (the earth or a country) MBh. Ra1jat. ; to keep (a secret) Katha1s. ; to spare , have regard to (another's feelings) Ma1lav. ; to observe (a law , duty etc. ) RV. MBh. ; to guard against , ward off , keep away , prevent , frustrate , injure AV. v , 1 ; to beware of Katha1s. ; ( A1. )to heed , attend to( loc. ) RV. i , 72 , 5 ; ( A1. )to conceal , hide (?) RV. ix , 68 , 4 ; to conceal one's self , be afraid (?) ib. x , 68 , 1 : Caus. रक्षयति, ते( aor. अररक्षत्Pa1n2. 7-4 , 93 Sch. ) , to guard , watch , save or protect from( abl. ) Ka1v. Pan5cat. : Desid. रिरक्षति, to wish to guard , intend to protect from( abl. ) MBh. : Intens. See. रारक्षाण. ([Prob. a kind of Desid. of some root like रज्or रज्ज्; cf. Gk. ? , ? ; Lat. arx , arceo.])
रक्ष् ( ifc. )guarding , watching etc. (See. गोरक्ष्).